widok na odbudowaną katedrę św. Jana Chrzciciela i pałac arcybiskupi na Ostrowie Tumskim z drugiego brzegu Odry;

wrocławski dom handlowy "Renoma" na p. Kościuszki po odbudowie [przeprowadzonej w 1948 r.]

Genowefa Lindemann, Róża Lindemann i Waleria Falkowska przed kamienicami nr 59 i 58 na wrocławskim Rynku [kamienica nr 58 - dziś siedziba Dolnośląskiej Biblioteki Publicznej im. Tadeusza Mikulskiego - przed przebudową];

Maria Bigosińska (z prawej) i Alina Fijołek stoją przy balustradzie budowli na Wzgórzu Partyzantów.

na rycinie kościół św. Trójcy w Lubaniu wzniesiony w latach 1857-1861 i poważnie uszkodzony w 1945 r.; odbudowa tej świątyni prowadzona była etapami w latach 1945-1946, 1948-1949, 1958-1962; na pieczęci błędna nazwa miasta - Lubań Śląski (właśc. Lubań)

adresatem listu pochwalnego Zofia Molasy

okazicielem legitymacji Wacława Wojtania panieńskie nazwisko Wacławy Czepel, zatrudniona na stanowisku sekretarki dyrektora technicznego przy odbudowie Ośrodka Hutniczego w Pieńsku; legitymacja prolongowana do 31.06.1948 r.

Komitet Odbudowy Stadionu Olimpijskiego we Wrocławiu zaświadcza, że Janina Perkowska jest żoną zatrudnionego przez Komitet Stanisława Perkowskiego, w celu otrzymania przez pp. Perkowskich rodzinnych biletów tramwajowych; dwie pieczęcie tekstowe, tusz fioletowy, pierwsza z bordiurą: Administracja Zarządu Nieruchomości Miejskich we Wrocławiu Obwód III Rejon II; druga: Przewodniczący Komitetu Odbudowy Stadionu Horwath Wł.; 2 nieczytelne podpisy

Obligacja rządu PRL emisji A o numerze 23 w serii 003503 wartości 2000 zł. Na awersie znajdują się informacje o terminie spłaty i zasadach funkcjonowania obligacji, na rewersie umieszczono informacje o zasadach ich premiowania.

Obligacja rządu PRL emisji A o numerze 24 w serii 003503 wartości 2000 zł. Na awersie znajdują się informacje o terminie spłaty i zasadach funkcjonowania obligacji, na rewersie umieszczono informacje o zasadach ich premiowania.

Awers: zdjęcie Pawilonu Czterech Kopuł i fragmentu PergoliRewers: formularz karty pocztowej, u góry w ramce napis Ze Społecznego Funduszu Odbudowy Stolicy (S. F. O. S.) odbudujemy Warszawę i miasta polskie; pionowo Cena 10 zł + 2 zł na Fundusz Odbudowy Stolicy

Awers: zdjęcie Powszechnego Domu TowarowegoRewers: formularz karty pocztowej, u góry w ramce napis Ze Społecznego Funduszu Odbudowy Stolicy (S. F. O. S.) odbudujemy Warszawę i miasta polskie; pionowo Cena 10 zł + 2 zł na Fundusz Odbudowy Stolicy

Awers: zdjęcie budynków obecnego Muzeum Narodowego i Urzędu Marszałkowskiego, przed II Wojną Światową w obu mieściły się urzędy państwowe; po lewej widoczny Most Lessinga, zniszczony w czasie wojnyRewers: formularz karty pocztowej, u góry w ramce napis Ze Społecznego Funduszu Odbudowy Stolicy (S. F. O. S.) odbudujemy Warszawę i miasta polskie; pionowo Cena 10 zł + 2 zł na Fundusz Odbudowy Stolicy

Awers: zdjęcie wykusza na wschodniej fasadzie wrocławskiego RatuszaRewers: formularz karty pocztowej, u góry w ramce napis Ze Społecznego Funduszu Odbudowy Stolicy (S. F. O. S.) odbudujemy Warszawę i miasta polskie; pionowo Cena 10 zł + 2 zł na Fundusz Odbudowy Stolicy

adresatem listu pochwalnego Zofia Molasy

• Tekst Lidii Burowskiej-Zielińskiej, w którym opowiada o swoim powrocie do powojennej Polski, o zniszczeniach i odbudowie kraju po II wojnie światowej.]
• Zakres chronologiczny: 1946-1948
• Miejsca wydarzeń: Warszawa, Kraków, Wadowice, Wrocław.

Wierni zgromadzeni na mszy św. w remontowanym kościele św. Wojciecha

Wierni zgromadzeni na mszy św. w remontowanym kościele św. Wojciecha

Wierni zgromadzeni na mszy św. w remontowanym kościele św. Wojciecha

Wierni zgromadzeni na mszy św. w remontowanym kościele św. Wojciecha

Wierni zgromadzeni na mszy św. w remontowanym kościele św. Wojciecha

Wierni zgromadzeni na mszy św. w remontowanym kościele św. Wojciecha

Wierni zgromadzeni na mszy św. w remontowanym kościele św. Wojciecha

Widok na kościół św. Wojciecha z pl. F. Dzierżyńskiego (obecnie pl. Dominikański)

Początek odbudowy kościoła św. Wojciecha; (od prawej) o. Stanisław Hayto [przeor dominikanów we Wrocławiu w l. 1951-1960], ks. Kazimierz Lagosz

Grupa kleryków dominikańskich i osób świeckich zaangażowanych w odgruzowywanie kościoła św. Wojciecha

Grupa kleryków dominikańskich i osób świeckich zaangażowanych w odgruzowywanie kościoła św. Wojciecha

Grupa kleryków dominikańskich zaangażowanych w odgruzowywanie kościoła św. Wojciecha

Dominikanin podczas odgruzowywania kościoła św. Wojciecha

Adoracja Najświętszego Sakramentu w kościele św. Wojciecha; przewodniczy przeor o. Stanisław Hayto

Adoracja Najświętszego Sakramentu w kościele św. Wojciecha; przewodniczy przeor o. Stanisław Hayto

  Msza św. w ruinach kościoła św. Wojciecha; przewodniczy przeor o. Stanisław Hayto

  Msza św. w ruinach kościoła św. Wojciecha; przewodniczy przeor o. Stanisław Hayto

Msza św. w ruinach kościoła św. Wojciecha; przewodniczy przeor o. Stanisław Hayto

Msza św. w ruinach kościoła św. Wojciecha; na ambonie przemawia przeor o. Stanisław Hayto

Msza św. w ruinach kościoła św. Wojciecha; na ambonie przemawia przeor o. Stanisław Hayto

Msza św. w ruinach kościoła św. Wojciecha

Msza św. w ruinach kościoła św. Wojciecha

Msza św. w ruinach kościoła św. Wojciecha; przemawia przeor o. Stanisław Hayto

Msza św. w ruinach kościoła św. Wojciecha; przeor o. Stanisław Hayto rozdający Komunię Św.

Wierni zebrani na mszy św. w kościele św. Wojciecha

Msza św. w ruinach kościoła św. Wojciecha; przewodniczy przeor o. Stanisław Hayto

Msza św. w ruinach kościoła św. Wojciecha; na ambonie przemawia przeor o. Stanisław Hayto

Widok na wiernych zgromadzonych na mszy św. w ruinach kościoła św. Wojciecha

Kościół św. Wojciecha i klasztor dominikanów od strony północnej; (w głębi podwórza) o. Stanisław Hayto

Widok na zniszczony kościół św. Wojciecha

Widok na zniszczone prezbiterium w kościele św. Wojciecha

Widok z pl. F. Dzierżyńskiego na ruiny kościoła św. Wojciecha i zniszczone budynki przy pl. Nowy Targ

Widok na zniszczone prezbiterium w kościele św. Wojciecha

Widok na zniszczone prezbiterium w kościele św. Wojciecha

Widok z ul. Wita Stwosza na zrujnowany kościół św. Wojciecha

Wnętrze zniszczonego kościoła św. Wojciecha

Widok z pl. F. Dzierżyńskiego na ruiny zniszczonego kościoła św. Wojciecha

Odbudowa kościoła św. Wojciecha. Widoczni: o. Szczepan Jaroszewski (drugi od lewej), Edmund Małachowicz (trzeci od lewej).

Fotografia zrobiona w barokowym refektarzu klasztoru oo. dominikanów. Widoczni: o. Szczepan Jaroszewski (siedzący, drugi od lewej), Edmund Małachowicz (siedzący, trzeci od lewej).

Prace remontowe [podczas, których prowadzono badania archeologiczne] w prezbiterium kościoła św. Wojciecha.

Prace remontowe [podczas, których prowadzono badania archeologiczne] w prezbiterium i nawie głównej kościoła św. Wojciecha.

Prace remontowe [podczas, których prowadzono badania archeologiczne] w nawie głównej kościoła św. Wojciecha.

Prace remontowe [podczas, których prowadzono badania archeologiczne] w prezbiterium kościoła św. Wojciecha.

Prace remontowe [podczas, których prowadzono badania archeologiczne] w nawie głównej kościoła św. Wojciecha.

Wierni modlący się w nawie bocznej w kościele św. Wojciecha. W głębi konserwatorzy zabytków przy pracy.

Prace renowacyjne w kościele św. Wojciecha nad portalem w prezbiterium.

Prace renowacyjne w nawie bocznej kościoła św. Wojciecha.

Prace renowacyjne w nawie bocznej kościoła św. Wojciecha.

Widok na zniszczenia wojenne we Wrocławiu; na Kościół Najświętszej Maryi Panny na Piasku i Most Tumski. 

Widok na zniszczenia wojenne we Wrocławiu; na Kościół Najświętszej Maryi Panny na Piasku i Most Tumski.

Na zdjęciu odbudowa zniszczonego budynku na Wrocławskim Rynku. W tle widoczny fragment Starego Ratusza i Kościoła Garnizonowego.

Budowa Kościuszkowskiej Dzielnicy Mieszkaniowej, widok na zniszczone budynki przy pl. Tadeusza Kościuszki (daw. Tauentzienplatz).

Budowa Kościuszkowskiej Dzielnicy Mieszkaniowej, widok na zniszczone budynki przy pl. Tadeusza Kościuszki (daw. Tauentzienplatz).

Budowa Kościuszkowskiej Dzielnicy Mieszkaniowej, widok na zniszczenia przy pl. Tadeusza Kościuszki (daw. Tauentzienplatz).

Wywóz gruzu z zniszczonych budynków przy pl. Tadeusza Kościuszki przed budową Kościuszkowskiej Dzielnicy Mieszkaniowej, w tle PDT (do lat 90. XX w. największy obiekt handlowy w Polsce).

Wywóz gruzu z zniszczonych budynków przy pl. Tadeusza Kościuszki przed budową Kościuszkowskiej Dzielnicy Mieszkaniowej, w tle PDT (do lat 90. XX w. największy obiekt handlowy w Polsce,).

Budowa Kościuszkowskiej Dzielnicy Mieszkaniowej, widok na pl. Tadeusza Kościuszki (daw. Tauentzienplatz).

Budowa Kościuszkowskiej Dzielnicy Mieszkaniowej, widok na zniszczone budynki przy pl. Tadeusza Kościuszki (daw. Tauentzienplatz).

Relacja nastoletniego żołnierza AK, dotycząca okupacji województwa lwowskiego w czasie II wojny światowej oraz przybycia na Dolny Śląsk i organizacji życia po wojnie.   Zakres chronologiczny: 1939-1947   Miejsca wydarzeń: Gródek Jagielloński (d. województwo lwowskie), Lwów, Brochów (ob. Wrocław), Wrocław (woj. dolnośląskie), Czerlany (Ukraina), Buczały (obw. lwowski, Ukraina)

Relacja cukiernika dotyczącego jego działalności zawodowej w realiach PRL, a także jego udziału w interwenci wojsk Układu Warszawskiego w Czechosłowacji w 1968 r. Zakres chronologiczny: lata 60. - lata 90. XX w. Miejsca wydarzeń: Wrocław (woj. dolnośląskie), Świdnica (woj. dolnośląskie), Nowa Ruda (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie), Zielona Góra (woj. lubuskie), Lubsko (pow. żarski, woj. lubuskie), Kijów (Ukraina), Hradec Králové (Czechy), Kłodzko (woj. dolnośląskie), Wałbrzych (woj. dolnośląskie), Londyn (Wielka Brytania), Ostaszków (Rosja), Stuttgart (Niemcy), Trzebnica (woj. dolnośląskie)

Relacja Jerzego Tarnawskiego, w której opisuje swój powojenny przyjazd do Wrocławia, pracę architekta od 1951 roku, odbudowę i aktualny wygląd miasta.   Zakres chronologiczny: 1945- 2012.   Miejsca wydarzeń: Warszawa (woj. mazowieckie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Kowary (pow. jeleniogórski, woj. dolnośląskie), Legnica (woj. dolnośląskie)

Relacja prof. Edmunda Małachowicza, w której opisuje swój przyjazd po II wojnie światowej do Wrocławia, edukację, pracę architekta, udział w odbudowie miasta w szczególności katedry wrocławskiej.   Zakres chronologiczny: 1939 - 2010   Miejsca wydarzeń: Wilno (Litwa), Wrocław (woj. dolnośląskie), Mińsk (Białoruś), Ryga (Łotwa), Tallin (Estonia), Petersburg (Rosja), Warszawa (woj. mazowieckie), Kraków (woj. małopolskie)

Relacja prof. Politechniki Wrocławskiej Tadeusza Zipsera, w której opisuje swój przyjazd do powojennego Wrocławia, studia na Wydziale Architektury, pracę i działalność naukową w ówczesnej sytuacji polityczno-gospodarczej.   Zakres chronologiczny: 1945 - 2012.   Miejsca wydarzeń: Lwów (Ukraina), Wrocław (woj. dolnośląskie), Kraków (woj. małopolskie), Gdańsk (woj. pomorskie), Gliwice (woj. śląskie), Poznań (woj. wielkopolskie), Szczecin (woj. zachodniopomorskie), Katowice (woj. śląskie), Łódź (woj. łódzkie)

Relacja Zenona Nasterskiego dot. przyjazdu do Wrocławia i rozpoczęcia studiów w 1950 r., edukacji i pracy w zawodzie architekta w kontekście ówczesnej sytuacji polityczno-gospodarczej.   Zakres chronologiczny: 1950 - 1990.   Miejsca wydarzeń: Łódź (woj. łódzkie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Sztokholm (Szwecja), Paryż (Francja)

Relacja Bogny Klimczewskiej dot. przyjazdu do powojennego Wrocławia, wyglądu miasta w tym czasie, zajęć na Wydziale Architektury, pracy na uczelni oraz przy projektowaniu i budowaniu budynków we Wrocławiu i Legnicy.   Zakres chronologiczny: 1945 - 1990.   Miejsca wydarzeń: Wrocław (woj. dolnośląskie), Legnica (woj. dolnośląskie), Gdańsk (woj. pomorskie), Jelenia Góra (woj. dolnośląskie), Lwówek Śląski (woj. dolnośląskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Włodawa (woj. lubelskie), Poznań (woj. wielkopolskie)

Relacja Zenona Prętczyńskiego dot. przyjazdu do Wrocławia w 1947 r., okresu studiów, pracy na stanowisku architekta w "Miastoprojekcie-Wrocław" oraz udziału w odbudowie miasta.   Zakres chronologiczny: 1947 - 2012.   Miejsca wydarzeń: Kalisz (woj. wielkopolskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Szklarska Poręba (pow. jeleniogórski, woj. dolnośląskie), Strzelin (woj. dolnośląskie), Oleśnica (woj. dolnośląskie)

Relacja Macieja Małachowicza dot. jego życia, pracy w zawodzie architekta, wspomnień związanych z ojcem - Edmundem Małachowiczem i jego działalnością mającą na celu ochronę i odbudowę wrocławskich zabytków w latach '50 i '60.   Zakres chronologiczny: 1953 - 2012.   Miejsca wydarzeń: Wrocław (woj. dolnośląskie), Legnica (woj. dolnośląskie), Głogów (woj. dolnośląskie), Częstochowa (woj. śląskie), Mosul (Irak), Bagdad (Irak)

Relacja repatrianta z Kroszyna (woj. nowogródzkie) dot. przyjazdu wraz z rodziną i osiedlenia się na ziemiach zachodnich, powojennej sytuacji materialnej rodziny świadka, procesu społecznej integracji nowej zbiorowości, edukacji oraz pracy przy odbudowie miasta.   Zakres chronologiczny: 1936 - 2013.   Miejsca wydarzeń: Kroszyn (Białoruś), Miśk (Białoruś), Baranowicze (Białoruś), Gorzów Wielkopolskie (Woj. lubuskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Rzepin (woj. lubuskie), Kołobrzeg (woj. zachodniopomorskie), Kraków (woj. małopolskie), Wieliczka (woj. małopolskie), Częstochowa (woj. śląskie), Gietrzwałd (pow. olsztyński, woj. warmińsko-mazuzrskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Malbork (woj. pomorskie), Rawicz (woj. wielkopolskie), Poznań (woj. wielkopolskie), Zielona Góra (woj. lubuskie)

Relacja mieszkanki Gorzowa Wielkopolskiego dot. życia codziennego przed i w trakcie II wojny światowej w okolicach Lwowa, relacji z ludnością ukraińską, przyjazdu do Gorzowa Wlkp., późniejszej działalności zawodowej i społecznej.   Zakres chronologiczny: 1930 - 2013.   Miejsca wydarzeń: Kęty (woj. małopolskie), Borysław (Ukraina), Tłumacz (Ukraina), Gorzów Wielkopolski (woj. lubuskie), Zielona Góra (woj. lubuskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Bochnia (woj. małopolskie), Poznań (woj. wielkopolskie), Chwalęcice (woj. lubuskie), Kłodawa (woj. wielkopolskie)

Relacja Stefana Wiśniewskiego dot. jego dzieciństwa w okupowanej Wielkopolsce, przyjazdu do Gorzowa Wlkp. po zakończeniu II wojny światowej, życia codziennego, nauki, pracy leśnika i sytuacji rodzinnej.   Zakres chronologiczny: 1938 - 2013.   Miejsca wydarzeń: Kiszkowo (pow. gnieźnieński, woj. wielkopolskie), Wągrowiec (woj. wielkopolskie), Gorzów Wielkopolski (woj. lubuskie), Murowana Goślina (pow. poznański, woj. wielkopolskie), Poznań (woj. wielkopolskie), Rogoźno (pow. obornicki, woj. wielkopolskie), Ojców (pow. krakowski, woj. małopolskie), Kraków (woj. małopolskie), Koszalin (woj. zachodniopomorskie), Bieszczady.

Relacja Stanisławy Ilków-Gołąb dot. II wojny światowej, życia w pod lwowskiej wsi, okresu okupacji, przesiedleń, przyjazdu na Dolny Śląsk, życia codziennego w nowych warunkach, pracy w rolnictwie i stopniowego polepszenia się warunków życia.   Zakres chronologiczny: 1929 - 2013   Miejsca wydarzeń: Tuligłowy (Ukraina), Godzieszowa (pow. wrocławski, woj. dolnośląskie), Łozina (pow. wrocławski, woj. dolnośląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Komarno (Ukraina), Bierzyce (pow. wrocławski, woj. dolnośląskie), Siedlce (pow. oławski, woj. dolnośląskie), Pasikurowice (pow. wrocławski, woj. dolnośląskie)

Relacja mieszkanki Gorzowa Wielkopolskiego dot. II wojny światowej, ucieczki z rodzinnych stron w obawie przed wywozem do Niemiec, pracy w majątku dalszej rodziny, kontaktów z partyzantami, wyjazdu na ziemie zachodnie, pracy i walce sądowej o brata, który przebywał w więzieniu.   Zakres chronologiczny: 1922 - 2013.   Miejsca wydarzeń: Pilzno (pow. dębicki, woj. podkarpackie), Mielec (woj. podkarpackie), Wielgolas (pow. mityński, woj. mazowieckie), Gorzów Wielkopolski (woj. lubuskie), Nowa Huta (Kraków, woj. małopolskie), Kostopol (Ukraina), Kamieniec Podolski (Ukraina), Smotrycz (Ukraina), Tarnów (woj. małopolskie), Kraków (woj. małopolskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Zielona Góra (woj. lubuskie), Poznań (woj. wielkopolskie), Radom (woj. mazowieckie)

Relacja emerytowanego nauczyciela muzyki z Państwowej Szkoły Muzycznej w Gorzowie Wlkp. a zarazem najmłodszego pioniera miasta dot. II wojny światowej, przyjazdu na ziemie zachodnie, pionierskiej pracy - szklarza, edukacji muzycznej, kariery zawodowej oraz osiągnięć w zawodzie nauczyciela.   Zakres chronologiczny: 1929 - 2013   Miejsca wydarzeń: Strzelno (woj. kujawsko-pomorskie), Inowrocław (woj. kujawsko-pomorskie), Gorzów Wielkopolski (woj. lubuskie)., Wrocław (woj. dolnośląskie), Szczecin (woj. zachodniopomorskie), Poznań (woj. wielkopolskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Zielona Góra (woj. lubuskie), Łódź (woj. łódzkie)

Relacja Stefana Selerowicza dot. okupacji niemieckiej w trakcie II wojny światowej, przyjazdu do Wrocławia, pracy przymusowej aż do oblężenia miasta w 1945 r., bezpieczństwa w mieście po zakończeniu działań wojennych a także organizowania się oddziałów oraz posterunków milicji.   Zakres chronologiczny: 1939 -1989.   Miejsca wydarzeń: Bełchatów (woj. łódzkie), Piotrków Trybunalski (woj. łódzkie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Hanower (Niemcy), Łódź (woj. łódzkie), Poznań (woj. wielkopolskie)  

Krótka relacja Andrzeja Jastrzębskiego dot. przyjazdu wraz z rodziną na Dolny Śląsk, osiedlenia się w Bolesławcu, odbudowy miasta, obchodów zakończenia wojny na Ziemiach Zachodnich, edukacji i pracy w zawodzie budowlańca.   Zakres chronologiczny: 1940 - 1990.   Miejsca wydarzeń: Warszawa (woj. mazowieckie), Łódź (woj. łódzkie), Bolesławiec (woj. dolnośląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie)

Relacja Janusza Przyłęckiego dot. pracy architekta, powojennej odbudowy Wrocławia, współpracy z Edmundem Małachowiczem, renowacji zabytków Dolnego Śląska.   Zakres chronologiczny: 1945 - 2012.   Miejsca wydarzeń: Wrocław (woj. dolnośląskie), Lubiąż (pow. wołowski, woj. dolnośląskie), Wolibórz (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie)

Relacja Czesława Lasoty dot. przyjazdu i osiedlenia się rodziny na Dolnym Śląsku, studiów we Wrocławiu, pracy architekta, odbudowy i renowacji zabytków, połączenia architektury z archeologią i współpracy z najsłynniejszymi wrocławskimi architektami.   Zakres chronologiczny: 1945 - 2012.   Miejsca wydarzeń: Wrocław (woj. dolnośląskie), Legnica (woj. dolnośląskie) , Środa Śląska (woj. dolnośląskie) , Lwówek Śląski (woj. dolnośląskie), Trzebnica (woj. dolnośląskie) , Oława (woj. dolnośląskie),  Strzelin (woj. dolnośląskie), Grodków (pow. nyskie, woj. opolskie), Nysa (woj. opolskie), Żary (woj. lubuskie)

Krótka relacja Leona Granek dot. przyjazdu po II wojnie światowej do Szczecina, pracy w milicji, konfliktów z ludnością niemiecką, skali zniszczenia miasta i portu, wywożenia majątku ruchomego przez żołnierzy radzieckich i odgruzowywania ulic oraz zakładów pracy przez nowych mieszkańców.   Zakres chronologiczny: 1945 - 1956.   Miejsca wydarzeń: Inowrocław (woj. kujawsko-pomorskie), Szczecin (woj. zachodniopomorskie), Piła (woj. wielkopolskie), Świnoujście (woj. zachodniopomorskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Berlin (Niemcy)

Relacja Jerzego Kurka. Autor relacji opowiada o żołnierzach Armii Krajowej na Powiślu oraz represjach jakie dotykały ich ze strony komunistycznych władz. Opisuje przemiany społeczne, relacje pomiędzy osadnikami z Mazowsza a osadnikami z innych terenów Polski, oraz ich stosunek do ludności niemieckiej i ukraińskiej.   Zakres chronologiczny: 1940-2016 Miejsca wydarzeń: Czubajowizna (pow. wołomiński, woj. mazowieckie), Ryjewo (pow. kwidzyński, woj. pomorskie), Koszalin (woj. zachodniopomorskie), Górki (pow. kwidzyński, woj. pomorskie), Jarzębina (pow. kwidzyński, woj. pomorskie), Kwidzyn (pow. kwidzyński, woj.pomorskie), Grajewo (woj. podlaskie), Łasin (pow. grudziądzki, woj. kujawsko-pomorskie), Wola Ręczajska (pow. wołomiński, woj. mazowieckie), Stare Grabie (pow. wołomiński, woj. mazowieckie)