Showing 81 results

Authority record
Polska

Maleczyńska Ewa

  • 1900-1972

filozof, historyk, mediewista, wykładowca Uniwersytetu im. Jana Kazimierza we Lwowie, a następnie prof. Uniwersytetu Wrocławskiego, wieloletni kierownik Katedry Historii Polski i Powszechnej do XV w., w latach 1960-1964 prodziekan Wydziału Filozoficzno-Historycznego UWr., w latach 1950-1977 redagowała Śląski Kwartalnik Historyczny "Sobótka"

Zakłady Górnicze "Konrad" w Iwinach

  • Corporate body
  • 1951-1989

W latach 1949-1952 dokonano odwodnienia, przeprowadzono prace remontowe, a także uzupełniono w brakujący sprzęt dawną kopalnię miedzi w Iwinach nieczynną od zakończenia działań wojennych w 1945 r. Następnie przygotowano i uruchomiono do wydobycia rudy miedzi podstawowy szyb K-1 na głębokości 550 m., W 1953 r. przystąpiono do wydobycia i uzyskano pierwszą tonę rudy. W latach 70. XX w. Zakłady Górnicze "Konrad" były największą kopalnią rudy miedzi w Europie.

Superjednostka przy ulicy Drukarskiej

  • Corporate body
  • 1964-dziś

Budynek mieszkalny budowany w latach 1964-1966 według projektu Leszka Zdeka dla Spółdzielni Mieszkaniowej Wojewodzianka.
To 11 kondygnacyjny blok z siedmioma klatkami schodowymi o długości 235 i szerokości 15,7 metrów.
Blok był wzorowany na modernistycznej Jednostce Marsyskiej Le Corbusiera, pieszczotliwie nazywanej przez historyków sztuki i architektów "matką wszystkich bloków".

Dom Handlowy Kameleon

  • Corporate body
  • 1928 - dziś

Budynek zbudowany 1928 roku według projektu Ericha Mendelsohna będący przebudową domu handlowo - produkcyjnego firmy Rudolf Pettersdorf. Sześciokondygnacyjny podpiwniczony budynek z charakterystycznym wysuniętym zaokrąglonym narożnikiem.
W latach 1939-1945 w budynku znajdował się dom handlowy firmy tekstylnej Dyckhoff. Na początku lat 60. X w. budynek został wyremontowany. W 1962 r. wpisano budynek w rejestr zabytków a od 1964 mieściły się w budynku szwalnie Zakładu Przemysłowego Otis i DH Kameleon.
W 1992 roku górne piętra wcześniej wykorzystywane jako szwalnie włączono do przestrzeni handlowej. W 2007 roku budynek przeszedł kolejny remont i przebudowę według projektu biura KMA Kabarowski Misiura Architekci. Parter podzielono na 3 części, zlikwidowano podesty, ślusarkę mosiężną okien wystawowych a wyższe piętra przystosowano do pełnienia funkcji biurowych.

Hotel Piast

  • Corporate body
  • 1908-dziś

Zbudowany w 1908 roku według projektu Waldemara Midbradta. Budynek złożony z dwóch pięciokondygnacyjnych części złączonych wieżą. Parter przeznaczony do celów komercyjnych. Elementy utrzymano w stylistyce klasycystycznej z elementami neobarokowymi. Przed wojną hotel Kronprinz należał do jednych z najdroższych w mieście, po 1945 roku budynek przebudowano.

Kościół pw. św. Elżbiety

  • Corporate body
  • 1309 - dziś

Budowę pierwszego kościoła w stylu romańskim o którym wiemy by był wzniesiony w tym miejscu rozpoczęto w latach 1220-1230. W 1253 roku kościół przekazano zakonowi krzyżowców z czerwoną gwiazdą jako kościół klasztorny. Opiekę sprawowali nad nim do 1525 roku kiedy został podporządkowany władzom miejskim i wprowadzono w kościele luterański obrządek. W 1257 kościół konsekrowano pw. Świętej Elżbiety.

Kościół odbudowano po katastrofie na przełomie XIII i XIV wiek, jako gotycką bazylikę z cegły. Około 1350 roku rozpoczęto budowę głównego prezbiterium z trzema nawami oraz wieży kościelnej zakończonej w 1482 ustawieniem hełmu na szczycie. W 1529 roku strąciła go wichura.

W 1649 roku zawaliła się więźba dachowa.

W latach 1713-1719 południowe i północne wejście do kościoła otrzymały barokowe portale.

1743 powiększenie empory gotyckiej o chór królewski z kartuszem z inicjałami króla pruskiego.

W latach 1750-1761 Michael Engler skonstruował wielkie główne organy w wybudowanej dla nich nowej emporze.

1749 pożar wieży prochowej w trakcie którego uszkodziły się okna i maswerki południowej strony.

W 1806 roku Kościół został uszkodzony przez ostrzał artyleryjski wojsk napoleońskich.
W 1856-57 i 1890-93 dokonano gruntownej renowacji obiektu.

Kościół nie ucierpiał znacznie w trakcie II wojny światowej, zaginęła pieta z początku XV wieku, a niektóre elementy przeniesiono do Muzeum Narodowego w Warszawie (chrzcielnica, gotyckie nastawy ołtarzowe).

W latach 40.-50. przeprowadzono remonty a w 1960 r. przez uderzenie pioruna w hełm wieży doszło do kolejnego pożaru.

W 1972 r. rozpoczęto generalną renowację kościoła. 20 września 1975 roku wybuchł pożar niszczący hełm wieży a następny z 9 czerwca 1976 r. zniszczył organy Englera i dach. Budynek po katastrofie odbudowywano przez 15 lat.

Dopiero 31 maja 1997 w trakcie 46. Kongresu Eucharystycznego Kościół został ponownie konsekrowany przez papieża Jana Pawła II.

Dom Studencki Parawanowiec

  • Corporate body
  • 1967 - dziś

Akademik zaprojektowany w latach 1964-1965 przez Krystynę i Mariana Barskich i budowany do 1967 r. 5-kondygnacyjny budynek usytuowany wzdłuż głównej osi Placu Grunwaldzkiego. Podłużny budynek charakteryzuje układ okien w rytmie a-b-b-a.

Spółdzielczy Dom Handlowy "Odra"

  • Corporate body
  • 1969 - dziś

Budynek zaprojektowany przez Marię Kiełczewską w 1963 r., wybudowany i otwarty w 1969 r.
Dwukondygnacyjny budynek handlowy, którego cechą charakterystyczną był największy wówczas we Wrocławiu neon. Obecnie w budynku mieści się Biedronka [21.04.2020 r.].

Opera Wrocławska

  • Corporate body
  • 1841 - dziś

Operę Wrocławską wzniesiono w latach według projektu Carla Ferdinanda Langhansa w latach 1839-1841 r. Klasycystyczny budynek zbudowany na planie prostokąta z czterokondygnacyjną widownią lożowo-balkonową. 19/20 lipca 1865 roku budynek spłonął i został przebudowany przez Karla Ludecke.
W 1871 r. miał miejsce kolejny pożar w konkursie wyłoniono nowy projekt przebudowy wybrano architekta Karla Schmidta. Zlikwidowano górne loże, którą zajęła bogata oprawa architektoniczna dla malowidła Apolla nad pędzącymi rumakami.
Korpus otrzymał formę klasycystyczno-renesansową.

8 września 1945 roku Opera wznowiła działalność już jako Polska instytucja. Pierwszym przedstawieniem była Halka Stanisława Moniuszki w reżyserii Stanisława Drabika - pierwszego dyrektora polskiej Opery Wrocławskiej.

W latach 1996-2002 przeprowadzono prace konserwatorskie i modernizacyjne według projektu Wiktora Jackiewicza.

Siedziba Banku Zachodniego WBK

  • Corporate body
  • 1931 - dziś

Budynek zaprojektował na konkurs Henricha Rump. Szkieletowa konstrukcja żelbetonowa pokryta wapnem muszlowym. Na najwyższej kondygnacji mieściła się kawiarnia. Wejście dla klientów banku przyozdabia podwójny portal pokryty reliefem w stylu egipskim wykonany przez Gustawa Adolfa Schmidta.
W budynku zainstalowano windy, jedna z wind typu paciorkowego działa do dziś.

Dom Rzemiosła Wilhelma Knittela

  • Corporate body
  • 1927 - dziś

Budynek narożny wybudowany w 1927 roku według projektu Maxa StraBburga. Modernistyczny 6 kondygnacyjny budynek o konstrukcji żelbetowo szkieletowej konstrukcji z elewacją licowaną piaskowcem i z głębokimi witrynami handlowymi na parterze.
Parter i pierwsze piętro przeznaczony na usługi handlowe (pierwotnie salon rzemiosła artystycznego Wilhelma Knittela), a wyższe kondygnacje przeznaczono na biura.

Pałac w Leśnicy

  • Corporate body
  • 1132 (pierwszy zamek), 1735 - dziś (Pałac w obecnym kształcie)

Pierwszy Dwór wybudowano w tym miejscu w latach 30. XII wieku z inicjatywy Piastów Wrocławskich, zgodnie z wolą Bolesława Wysokiego teren po jego śmierci miał przejść w ręce zakonu cysterskiego. Henryk Brodaty zmienił testament ojca i zatrzymał budynek.
Po śmierci ostatniego Piasta Henryka Dobrego księstwo wrocławskie wraz z zamkiem przeszło na własność Jana Luksemburskiego, który w 1339 roku sprzedał majątek mieszczaninowi wrocławskiemu Gysko de Reste. Zamek z przyległościami należał później między innymi do rodów von der Neisse, Kelettendorf a w 1412 roku przejął go wrocławski patrycjusz Michael Banke, który w 1420 rozpoczął budowę murów obronnych.
W trakcie wojny husyckich w 1428 roku husyci zniszczyli Leśnicę. W 1459 r. mieszczanie wrocławscy w obawie przed zajęciem zamku przez czeskiego Króla, spalili go.
Pod koniec XV w. posiadłość nabyła rodzina von Horing i przebudowała zamek w stylu renesansowym. W trakcie wojny trzydziestoletniej zamekdodatkowo chroniony nowowzniesionymi fortyfikacjami został zdobyty i spalony przez wojska szewedzkie (1633 r.).

W 1651 r. Zamek nabył starosta śląski Horatius von Forno a w 1733 ród ten, sprzedał Zamek zakonowi Rycerzy Krzyżowych z Czerwoną Gwiazdą pod wezwaniem św. Macieja i zdecydowali się na przebudowę obiektu w stylu Barokowym pod kierunkiem Christopha Hacknera. Koszty przebudowy okazały się dla zakonu zbyt duże i w 1742 r. zakonnicy sprzedali majątek baronowi Ferdinandowi von Murdach.

W latach 1752-1759 r. odbyła się kolejna przebudowa budynku pałacowego.

W latach 1836-1945 r. majątek posiadała rodzina von Wylich und Lottum i kontynuowano przebudowę Pałacu. Ostatecznie uzyskał on formę trzykondygnacyjnego nakrytego mansardowym dachem gmachu mieszkalnego na planie kwadratu o boku 21 m.
Podczas II Wojny Światowej budynek nie został zniszczony ale nie uniknął splądrowania i zdemolowania w 1945 r.

1950 r. przejęcie budynku przez Centralny Zarząd Przemysłu Materiałów Ogniotrwałych w Gliwicach i rozpoczęto remont mający na celu przystosowanie Pałacu do roli przedszkola. Prace przerwano w 1953 r. przez pożar.

W latach 60. XX w. Pałac odbudowano i od tego monentu jest on siedzibą wielu lokalnych instytcji kulturalnych.

Iglica

  • Corporate body
  • 1948 - dziś

Stalowa 90 metrowa Iglica wybudowana z okazji Wystawy Ziem Odzyskanych wzniesiona w 1948 roku według projektu Stanisława Hempela.

Gmach Wrocławskiego Urzędu Wojewódzkiego

  • Corporate body
  • 1939 - dziś

Budynek projektowany jako nowa siedziba władz miejskich według projektu architektów wyłonionego w konkursie z 1927 r. Alexandra Mullera i Ferdinanda Schmidta, niestety z przyczyn finansowych nie zrealizowano. Do prac wrócono w latach 30. autorem projektu budynku opartego na poprzedniej bryle był Felix Brauler
Budynek nie został wykończony przez Niemców, częściowo zniszczony w trakcie II Wojny Światowej i dopiero w latach 50. po otynkowaniu i remoncie stał się siedzibą władz województwa.

Monumentalna bryła w stylu neoklasycystycznym, charakterystyczna dla okresu III Rzeszy.

Dom Handlowy Renoma

  • Corporate body
  • 1929 - dziś

Zbudowany w latach 1929-1930 siedmiokondygnacyjny modernistyczny dom handlowy konstrukcji stalowo-szkieletowej. Projekt Hermanna Dernburga został wyłoniony w wyniku konkursu na dom towarowy sieci A. Wertheim przebudowany i rozbudowany w latach 2006-2010 według projektu Zbigniewa Maćkowiaka na zlecenie nowego od 1998 r. właściciela obiektu DTC Real Estate.

Budynek charakteryzują zaokrąglone narożniki, uskokowe cofnięcie dwóch ostatnich kondygnacji. Wejście główne posiada 4 filary konstrukcyjne oblicowane ciemną ceramiką z elewacją przyozdobioną rzeźbami w stylu art deco.
Parter i 4 piętra nad nim przystosowano do roli handlowe a sam budynek jak na lata 30. przez zastosowane rozwiązania uchodził na nowoczesny (ruchome schody,windy osobowe i towarowe, dźwig do paczek, agregaty prądotwórcze czy system przeciwpożarowy).

W kwietniu 1945 roku budynek spłonął. Po zakończeniu działań wojennych zdecydowano się przywrócić obiekt do użytku. Z przerwami prace remontowe trwały aż do lat 80., obiekt do połowy lat 90. był największym domem handlowym w Polsce.
Obiekt po wojnie funkcjonował pod nazwą:
-1948-1973 - Powszechny Dom Towarowy

  • od 1973 r. Dom Towarowy Renoma

Katastrofa budowlana na Wzgórzu Partyzantów we Wrocławiu

  • Polska
  • Corporate body
  • 1967-05-10

10 maja 1967 roku we Wrocławiu odbywała się Żakinada, Juwenalia, święto studenckie. Do historii przejdzie przede wszystkim z powodu katastrofy budowlanej na Wzgórzu Partyzantów. Kilka minut po godzinie 18 pod świętującymi zarwała się kamienna balustrada u szczytu amfiteatru, spadając wraz z kilkoma uczestnikami na bawiących się poniżej. W wyniku wypadku 18-letni mężczyzna poniósł śmierć, a 9 osób doznało ran.

Gmach główny Uniwersytetu Wrocławskiego

  • Corporate body
  • 1728 - do dnia dzisiejszego

Barokowy budynek wzniesiony w latach 1728 - 1741 na ziemiach przekazanych przez cesarza Leopolda I Towarzystwowiu Jezusowemu. Budynek od strony Odry ma monumentalną 220 metrową symetryczną fasadę. Urozmaicają go trzy wieże: Wieża dzwonów nad Bramą Cesarską oraz Wieża Matematyczna i Astronomiczna.
Wieża astronomiczna jest przyozdobiona jest 4 posągami autorstwa F. J. Mangoldta ustawionymi w 1733 r.

Główne wejście do Leopoldiny to portyk wspierający balkon z posągami Czterech Cnót Kardynalnych (Sprawiedliwość, Męstwo, Prawda, Umiarkowanie), wykonany przez J.A Siegwitza.
Wnętrze budynku jest bogato zdobione rzeźbami i freskami.
Sala Oratorium Marianum przedstawia na freskach sceny z życia Maryi autorstwa Jana Krzysztofa Hadke a główną reprezentacyjną przestrzenią jest barokowa Aula Leopoldina. Nazwę sali nadano na cześć cesarza Leopolda I. Dekoracje stiukowe wykonał Albrecht Siegwitz, freski Jan Krzysztof Hadke a rzeźby drewniane Krzysztof Hollandt.

W 1811 Akademię Leopoldyńską połączono z Uniwersytetem Viadrina we Frankfurcie nad Odrą i utworzono Uniwersytet im. Fryderyka.

W 1945 r. po przejęciu miasta przez Polaków, utworzono polski Uniwersytet.

Siedziba Instytutu Matematyki Uniwersytetu Wrocławskiego

  • Corporate body
  • 1968 - dziś

Budynek zaprojektowany w latach 1965 - 1969 i oddany do użytku w 1970 r. zaprojektowany przez Krystynę i Marianę Barskich. 3 kondygnacyjny budynek główny wzniesiony w technologii szkieletowej połączony z 2 kondygnacyjnym audytorium. W 1971 budynek uzyskał tytuł "Mister Wrocławia".

Wrocławski Klub Szermierczy "Kolejarz"

  • Polska
  • Corporate body
  • założenie 1950 r. - istnieje współcześnie

W 1950 roku Kolejarski Klub Sportowy Odra za sprawą Eugeniusza Pussaka wzbogacił się o sekcję szermierczą. Od 18 lutego 1957 roku sekcja szermiercza funkcjonowała już jako osobny klub sportowy. Wśród najwybitniejszych członków należy wymienić: Marka Kuszewskiego (szablistę, medalistę olimpijskiego), Jerzego Wojciechowskiego (szpadzistę) czy A. Krajewskiego (olimpijczyka z Helsinek z 1952 r.).

Muzeum Poczty i Telekomunikacji we Wrocławiu

  • Polska
  • Corporate body
  • data założenia 1921-01-25, z przerwą. Reaktywowano je 1956-02-04, funkcjonuje obecnie

Muzeum zajmujące się gromadzeniem historycznych przedmiotów, pojazdów i dokumentów związanych z historią Poczty Polskiej i rozwoju telekomunikacji na terenie kraju. Funkcjonuje obecnie w zabytkowym budynku Poczty Głównej przy ul. Zygmunta Krasińskiego 1 we Wrocławiu.

Polar

  • Polska
  • Corporate body
  • wydzielenie z Wytwórni Sprzętu Komunikacyjnego we Wrocławiu w 1951 r. przejęcie przez Whirpool Corporation 2002 r.

W 1951 roku z Wytwórni Sprzętu Komunikacyjnego we Wrocławiu zostały wydzielone zakłady zajmujące się wyrobem produktów metalowych. W 1966 roku nadano jej nazwę Zakłady Metalowe Polar, w 1972 zakład otrzymał kolejną nazwę - Zakłady Zmechanizowanego Sprzętu Domowego Predom-Polar.W 1995 roku nastąpiła prywatyzacja i zamiana nazwy w Predom SA. W 2002 roku firma zostaje wycofana z GPW i przejęta przez Whirpool Corporation.

Ogród Botaniczny Uniwersytetu Wrocławskiego

  • Polska
  • Corporate body
  • powstanie: 1811 rok, istnieje do dziś

Założony został w 1811 roku, w sąsiedztwie świątyń na Ostrowie Tumskim. Lata 1852-1883, pod kierownictwem Johanna Heinricha Göpperta, ogród rozwijał się, z początkowych 5 ha, urósł o dodatkowe działy: dendrologiczny, paleontologiczny, grupy fizjonomiczne i geograficzne. Podczas II wojny światowej Ogród Botaniczny stanowił ważny punkt strategiczny. Na jego terenie rozstawione były baterie artylerii przeciwlotniczej, a tereny zielone wykorzystywano do odbioru zrzutów zaopatrzeniowych. W okresie 1945-1948 trwały prace polegające na uporządkowaniu terenu ogrodu nadzorowane przez profesora Stanisława Kulczyńskiego. Park ponownie otwarto dla gości w 1950 roku. W 1958 wrocławscy saperzy oczyścili miejscowy staw i zbudowali nad nim ozdobny, drewniany mostek. W 1960 roku ogród powiększa się o kolejny hektar, w 1967 roku wykopano specjalny basen dla grzybieni zaprojektowany przez Tadeusza Zipsera. W 1974 roku został wpisany do rejestru zabytków.

Wrocławskie Zakłady Przemysłu Piekarskiego

  • Polska
  • Corporate body
  • początki sięgają połowy XIX wieku, obecnie pod nazwą Spółdzielcze Zakłady Piekarsko-Ciastkarskie MAMUT

Wrocławska Spółdzielnia Konsumencka powstała w poł. XIX wieku, jako jedna z pierwszych większych firm zajmujących się wypiekami. Pół wieku później wprowadzono do asortymentu wyroby cukiernicze. Sprywatyzowane w 1989 roku, od 2000 roku przyjmują nazwę SZPC MAMUT.

Ogród Zoologiczny we Wrocławiu

  • Polska
  • Corporate body
  • zał. 1865-07-10

Wrocławski Ogród Zoologiczny umiejscowiony jest we Wrocławiu przy ulicy Wróblewskiego 1-5. Jest najstarszym ogrodem zoologicznym na terenie kraju, a zajmuje powierzchnię 33 ha. Pomysł budowy ogrodu zoologicznego wyszedł z inicjatywy nadburmistrza Juliusa Elwangera, jednak z powodu niemożności uzyskania finansowania projektu postanowiono utworzyć Towarzystwo Akcyjne sprzedające akcje po 50 talarów za sztukę, budowa ruszyła po uzbieraniu 30 tysięcy talarów. Otwarcie ogrodu mieszczącego się w okolicach Parku Szczytnickiego nastąpiło po 2 latach od podjęcia decyzji o jego powstaniu i wysiłku budowlanego. Ogród zbudowano na podstawie projektu Karla Lüdeckego, a pierwszym dyrektorem instytucji został przyrodnik dr Franz Schlegel. W kolejnych latach stopniowo wzrastała popularność ogrodu zoologicznego co pozwalało zgromadzić coraz większe fundusze, a co za tym idzie znacząco urozmaicić faunę jak i wystrój samego Zoo. Ciekawym pomysłem na uzyskanie funduszy na zakup nowych okazów okazały się loterie fantowe, które przypadły do gustu wrocławianom, czego skutkiem były na przykład lukratywne zakupy słonia indyjskiego, tygrysów, gepardów i antylop. W tym samym czasie, w Zoo prezentowano nie tylko zwierzęta, ale także zapraszano przedstawicieli egzotycznych plemion z całego świata, którzy mieli gwarantować rozrywkę porównywalną do oglądania egzotycznych zwierząt. Wrocławskie Zoo z sukcesami funkcjonowało do momentu wybuchu I wojny światowej, w konsekwencji której 9/10 zdechło z powodu niedożywienia. Z tego powodu w 1921 roku zawieszono jego działalność, a wznowiono ją dopiero w 1927 roku. Po wznowieniu Zoo rozwijało się aż do okresu Festung Breslau. Wojna znów doprowadziła do śmierci lwiej części zwierzyńca, a także do zniszczenia sporej części zabudowy. Po zakończeniu II wojny światowej dyrektorem Zoo został Karol Łukaszewicz, który swoimi wysiłkami doprowadził do ponownego otwarcia ogrodu. Ponowne otwarcie stanowiło część obchodów Wystawy Ziem Odzyskanych, a nastąpiło 18 lipca 1948 roku. W kolejnych latach (1966-2006) dyrektorem był Antoni Gucwiński, który dzięki programowi "Z kamerą wśród zwierząt" znacząco spopularyzował wrocławskie Zoo i jego mieszkańców. Dziś dyrektorem ogrodu jest Radosław Ratajszczak, polski biolog i naukowiec.

Fontanna z Szermierzem

  • Corporate body
  • 1904 - dziś

Secesyjna fontanna na Placu Uniwersyteckim autorstwa Hugo Lederera odsłonięta w 1904 roku

Pomnik Amora na Pegazie

  • Corporate body
  • 1914 - dziś

Pomnik z rzeźbą autorstwa Theodora von Gosena wybudowano i odsłonięto w 1914 roku.

Dworzec Główny PKP we Wrocławiu

  • Corporate body
  • 1855 - dziś

Zbudowany w latach 1855-1857 i przebudowany w latach 1899 - 1904 r. Dwukondygnacyjny budynek na planie prostokąta o pałacowej architekturze nawiązującej do angielskiego gotyku Tudorów. W wyniku przebudowy z początku XX wieku tory kolejowe umieszczono nad poziomem ulicy i powstała stalowa przeszklona hala nakrywająca 5 peronów.

Krokowska-Zastawnik Zofia

  • Polska
  • Person
  • ur. 1910 zm. 2004 r. pochowana na cmentarzu w Chrzanowie

Polska artystka-malarka. Ukończyła Akademię Sztuk Pięknych w Krakowie, pod okiem takich osobistości jak Wojciech Weiss czy Xawery Dunikowski. Po wojnie przeniosła się do Wrocławia gdzie aktywnie uczestniczyła w życiu ZPAP.

Zespół mieszkalno - usługowy pl. Grunwaldzki 4 - 20, ul. Marii Skłodowskiej Curie 15

  • Corporate body
  • 1968 - dziś

Kompleks zaprojektowany przez J. Grabowską Hawrylak przy współpracy Zdzisława Kowalskiego, Włodzimierza Wasilewskiego i Wojciecha Święcickiego. Kompleks wzniesiono w latach 1968 - 1978 r.

486 mieszkań znajdujących się w zespole 6 budynkach 16 kondygnacyjnych i ponad 9 tysięcy metrów kwadratowych powierzchni usługowych. Obiekt uzyskał w 1973 r. honorową nagrodę Stowarzyszenia Architektów RP a w 1974 r. projekt reprezentował polską architekturę na wystawie towarzyszącej Kongresowi UIA w Madrycie w 1975 r.

Międzynarodowy Festiwal Wratislavia Cantans

  • Polska
  • Corporate body
  • pierwsza edycja 1966 r.

Festiwal Oratoryjno-Kantatowy zapoczątkowany przez muzyka Andrzeja Markowskiego - ówczesnego dyrektora Filharmonii Wrocławskiej. Festiwal co roku przyciąga grupy wokalne z całego świata. Organizowany przez Narodowe Forum Muzyki im. W. Lutosławskiego. W 1978 roku Wratislavia Cantans został włączony do EFA (European Festivals Association).

Iwaszkiewicz Bolesław

  • Polska
  • Person
  • ur. 1902-05-31 w Tepliku (okolice Kijowa, Ukraina), zm. 1983-09-12 w Obornikach Śląskich

Polski matematyk i polityk. W 1928 roku ukończył Wydział Matematyczno-Przyrodniczy Uniwersytetu Warszawskiego. 1925-34 Pracował w katedrze mechaniki teoretycznej i katedrze geometrii analitycznej, gdzie pełnił funkcję asystenta. Po wojnie przyjechał do Wrocławia gdzie zajmował się organizacją polskiego szkolnictwa po wojnie. W 1954 roku uzyskał tytuł profesora Politechniki Wrocławskiej, a w 1957 roku został jej prorektorem. Równolegle z pracą naukową, pełnił również funkcje publiczne. Kolejno w latach 1946-54 był przewodniczącym Miejskiej Rady Narodowej we Wrocławiu, w latach 1954-58 był radnym Wojewódzkiej Rady Narodowej, od 1958 do 1969 roku sprawował funkcję przewodniczącego Prezydium Rady Narodowej miasta Wrocławia, czyli stanowiska "gospodarza miasta" wprowadzonego zamiast funkcji prezydenta. Okres pomiędzy 1960, a 1962 rokiem zajmował go także w związku z pełnieniem funkcji członka egzekutywy Komitetu Wojewódzkiego partii, był także posłem na Sejm PRL III, IV i V kadencji w latach 1961–1972. W latach 1970-1981 był przewodniczącym wojewódzkiego komitetu Frontu Jedności Narodowej. Po śmierci pochowany na Cmentarzu Osobowickim we Wrocławiu.

Kajdasz Edmund

  • Polska
  • Person
  • ur. 1924-10-18 w Poznaniu, zm. 2009-01-16 w Trzebnicy

Polski muzyk, śpiewak, dyrygent. Swoją karierę ze śpiewem rozpoczął już jako dziecko w poznańskim dziecięcym chórze radiowym. Wykształcenie muzyczne uzyskał w poznańskim chórze katedralnym, a w latach 1936-39 odbył wraz z zespołem tournée po Niemczech i Francji. W 1939 roku miał wraz zespołem udać się w trasę koncertową do Stanów Zjednoczonych ale wybuch wojny pokrzyżował te plany. W czasie II wojny światowej pracował w Berlinie jako robotnik przymusowy. Po wojnie osiadł na krótko w Poznaniu gdzie prowadził w latach 1945-46 chór II Drużyny Związku Harcerstwa Polskiego. Następnie przeniósł się do Wrocławia gdzie rozpoczął pracę dla Chóru Opery Wrocławskiej i w tym samym czasie współpracował z redakcją muzyczną Polskiego Radia. W 1948 roku założył chór chłopięcy Polskiego Radia, który prowadził do 1957 roku. W tym samym roku ukończył studia na kierunku dyrygentury we wrocławskiej PWSM. W 1951 roku objął posadę kierownika artystycznego Chóru Wrocławskiej Rozgłośni Polskiego Radia, z którym związany był aż do 1989 roku. Na prośbę ówczesnego księdza ordynariusza Kazimierza Lagosza. 1958-61 współpracował blisko z chórami w Katowicach, między innymi z chórem Ogniwo z Filharmonii Katowickiej. W 1961 roku założył chór wrocławskie Słowiki. W 1966 z absolwentów szkoły średniej założył Cantores Minores Wratislavienses. W latach 1970-77 szefował Wrocławskiemu Męskiemu Chórowi Kameralnemu Cantilena. Łącznie w swojej karierze prowadził 23 chóry. Wielokrotnie odznaczany w swojej karierze nagrodami wśród których są: Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Złoty Krzyż Zasługi, Srebrny Krzyż Zasługi, Medal 10-lecia Polski Ludowej, Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, Odznaka Zasłużony Działacz Kultury.

Akademicki Klub Jeździecki Wrocław

  • Polska
  • Corporate body
  • zał. 1965 - funkcjonuje obecnie

Założony w 1965 roku Akademicki Klub Jeździecki powstał z inicjatywy studentów i pracowników naukowych wrocławskich uczelni. Głównym inicjatorem AKJ był pracownik naukowy Wydziału Chemii Krzysztof Lorenz. Siedziba klubu mieściła się w starej oborze, otrzymanej od PGR Osobowice, wyremontowanej następnie przed członków. Oficjalne obchody otwarcia klubu odbyły się 22 kwietnia 1967 roku. Klub oferował zajęcia w jednym z trzech trybów: sportowym, szkoleniowym i rekreacyjnym. W 1980 roku klub zmienił siedzibę przenosząc się do nowego ośrodka w Świniarach. Prywatyzacja w początku lat dziewięćdziesiątych zakończyła istnienie tego akademickiego klubu w jego ówczesnej formie. Do dziś AKJ prowadzi zajęcia w ramach wychowania fizycznego.

Pomnik Papieża Jana XXIII

  • Polska
  • Corporate body
  • odsłonięcie 1968-06-05

Pomnik Papieża Jana XXIII odsłonięty 5 czerwca 1968 roku znajdujący się we Wrocławiu przy ulicy św. Marcina. Figura autorstwa Ludwiki Nitschowej w momencie odsłonięcia była wyjątkowa. Jako jedyny w Polsce pomnik przedstawiający osobę duchowną, której budowę zainicjował oraz sfinansował Komitet Wojewódzki PZPR. Była to forma usankcjonowania polskości na Ziemiach Zachodnich, do których Papież Jan XXIII odniósł się w słowach: "Mówiono nam też, że w dalekiej Polsce w obronie waszego kraju życie poświęcił nasz rodak pochodzący z naszego Bergamo, nazwiskiem Francesco Nullo. Mówicie mi, że odrodzona Polska postawiła temu szlachetnemu pułkownikowi pomniki; jego nazwiskiem nazwała ulice – jak to miało miejsce we Wrocławiu, na ziemiach zachodnich po wiekach odzyskanych".
Granitowy posąg wraz z cokołem wykonanym z tego samego materiału ma 5,2 metry wysokości, a na jego podstawie widnieje napis "Pacem in Terris".

Wiatrak koźlak

  • Corporate body
  • 1697

Wiatrak typu koźlak zbudowany w 1696 r. w Miejskiej Górce. Charakterystyczną cechą "Koźlaków" było to, że cały budynek wiatraka wraz z skrzydłami jest obracalny wokół pionowego drewnianego słupa. Wiatraki tego typu miały zazwyczaj 3 kondygnacje, na ostatniej znajdował się mechanizm mielący zboże kamieniami młyńskimi.

Pafawag

  • Corporate body
  • 1946-1997

Tomaszewski Henryk

  • Polska
  • Person
  • 1919-2001

ur.1919-11-20 w Poznaniu, zm. 2001-09-23 w Kowarach
Założyciel Wrocławskiego Teatru Pantomimy, mim, choreograf, tancerz, aktor. Urodził się w 1919 roku w Poznaniu, zmarł w Kowarach w 2001 roku. Jedna z najbarwniejszych postaci świata kultury i sztuki powojennego Wrocławia. Bezpośrednio po wojnie w 1945 osiedlił się w Krakowie. Tam w latach 1945-1947 uczył się w Studium Dramatycznym Iwo Galla, następnie współpracował z Polskim Teatrem Akademickim. Do Wrocławia przyjechał w 1949 roku, w którym też został solistą Opery Wrocławskiej. W 1956 roku założył Studio Pantomimy, które trzy lata później zmieniło się we Wrocławski Teatr Pantomimy, który funkcjonował pod jego przywództwem przez ponad 45 lat. W swojej karierze otrzymał wiele nagród i odznaczeń, wśród których należy wymienić Order Odrodzenia Polski z 1996 r.

Jelcz PR100

  • Corporate body
  • 1972 - 1975

Autobus produkowany w latach 1972-1975 w Jelczańskich Zakładach Samochodowych jako następca produkowanych w zakładzie Jelczy 272 MEX. Konstrukcja to projekt na licencji francuskiej firmy Berliet.
Ze względu na wymóg importowania dużej ilości części, zbyt małą przestrzeń dla pasażerów oraz kłopoty z awaryjnością półautomatycznej skrzyni biegów produkcji zaniechano w 1975 r. na rzecz głębokiej modernizacji konstrukcji autobusu Jelcz PR110.

Międzyzakładowa Spółdzielnia Mieszkaniowa "Cichy Kącik"

  • Corporate body
  • 1958-09-04 - dziś

4 września 1958 r. w wrocławskim sądzie zarejestrowano nową spółdzielnię mieszkaniową: "Międzyzakładowa Spółdzielnia Mieszkaniowa "Cichy Kącik" z siedzibą we Wrocławiu.

Spółdzielnia powstała jako inicjatywa 238 pracowników wrocławskich zakładów pracy:
Żeglugi na Odrze, Wrocławskich Zakładów Przemysłu Spirytusowego, Zakładów Włókien Sztucznych, Dolnośląskich Zakładów Maszyn Elektrycznych "Dolmel", Przedsiębiorstwa Instalacji Przemysłowych, Wrocławskiego Przesiębiorstwa Handlu Sprzętem Rolniczym a także pracowników Uniwersytetu i Politechniki.

Pierwszym oddanym do użytku budynkiem był blok przy ulicy Prostej 8-14, który oddano do użytku już 6 lipca 1959 r. niespełna rok po zawiązaniu Spółdzielni.

Dzięki dobrej organizacji Spółdzielnia zyskała na popularności wśród wrocławian oczekujących na własne mieszkania. Gdy w latach 60. ilość zapisujących się do Spółdzielni zaczęła gwałtownie wzrastać zarząd w 1963 roku przedstawił koncepcję osiedla Zachód I i Zachód II na Szczepinie.
Do 1972 r. powstało 5 937 mieszkań.
W 1975 r. "Cichy Kącik" przejął na mocy porozumienia lokale Spółdzielni Mieszkaniowej "Świt".
W latach 90. Spółdzielnia zakupiła grunty w rejonie Osiedla Muchobór Wielki i przystąpiła do kolejnej dużej inwestycji mieszkaniowej.
Na chwilę obecną, jest to największa wrocławska spółdzielnia mieszkaniowa zarządzająca 169 budynkami z ponad 10 tysiącami lokali mieszkalnych.

Matuszewski Wiesław

  • Person
  • 1925-2018

ur. 20-07-1925, zm. 04-06-2018; pracownik Zakładów Elektronicznych "ELWRO" we Wrocławiu, działacz NSZZ "S" z Wrocławia, internowany w Ośrodku Odosobnienia w Darłówku i Grodkowie (1981-1982), powtórnie internowany w Nysie za udzielenie wywiadu Washington Post (1982)

Baranowski Tadeusz

  • Person
  • 1910-1993

biochemik, członek przybyłej do Wrocławia 09-05-1945 r. Grupy Naukowo-Kulturalnej pod kierownictwem prof. Stanisława Kulczyńskiego; współorganizator Wydziału Lekarskiego na Uniwersytecie Wrocławskim, a następnie wieloletni kierownik Katedry Chemii Fizjologicznej Akademii Medycznej we Wrocławiu; w latach 1965-1968 rektor Akademii Medycznej we Wrocławiu.

Bazylika Mniejsza pw. Św. Elżbiety we Wrocławiu

  • Corporate body
  • 1220 - dziś

Pierwszy ceglany kościół powstał do 1230 r. w 1253 r. książę wrocławski Henryk III i Władysław przekazali kościół praskim Krzyżowców z Czerwoną Gwiazdą.

12 listopada 1257 r. konsekrowano świątynie. Praktycznie cały XIV wiek aż do 1387 r. budowano nowy kościół w stylu gotyckim. W 1482 r. zakończono prace nad wieżą z hełmem.

Od 1525 r. aż do 1946 r. w kościele odbywały się msze w obrządku luterańskim.

W latach 1750 - 1761 Michał młodszy Engler wraz z członkami rodziny wzniósł barokowe organy, które spłonęły w pożaże świątyni w 1976 r.

Na placu przy kościele do XVIII znajdowała się nekropolia, o której przypomina zachowana brama między kamieniczkami Jasiem i Małgosią z napisem "Mors ianua vitae" ("śmierć wrotami życia").

W 1946 r. kościół staje się świątynią garnizonową.

Kościół przetrwał liczne pożary 1962 r. (latarnia hełmu wieży), 1975 r. (wieża kościoła), 1976 r. (pożar dachu, ornamentów i organów Englera).

Odbudowę rozpoczęto w 1980 r., ordynariat Polowy przywrócił papież Jan Paweł II 21 stycznia.

31 maja 2003 r. decyzją papieża Jana Pawła II ustanowiono kościół papieską Bazyliką Mniejszą.

Drużynowe Mistrzostwa Świata na Żużlu 1974

  • Corporate body
  • 1974 - 1974-09-15

Finał XV Drużynowych Mistrzostw Świata na Żużlu odbył się 15 września 1974 r. na Stadionie Śląskim w Chorzowie.
W rozgrywce pierwsze miejsce zdobyła drużyna Angielska z 42 punktami: Peter Collins (12 pkt.), John Louis (12 pkt.), Deve Jessup (10 pkt.), Malcolm Simmons (8 pkt.), rezerwowy: Ray Wilson (nie startował).
Deve Jessup (10 pkt.), Malcolm Simmons (8 pkt.), rezerwowy: Ray Wilson (nie startował).
Drugie miejsce zajęła drużyna Szwedzka zdobywająca 31 punktów:
Sören Sjösten (10 pkt.), Anders Michanek (9 pkt.), Tommy Jansson (7 pkt.), Christer Löfqvist (5 pkt.), rezerwowy: Tommy Johansson (nie startował).
Trzecie miejsce zajęła drużyna Polska zdobywająca 13 punktów:
Jan Mucha (4 pkt.), Zenon Plech (4 pkt.), Andrzej Jurczyński (3 pkt.), Jerzy Szczakiel (2 pkt.), rezerwowy: Andrzej Tkocz (0 pkt.)
Ostatnie miejsce zajęli żużlowcy z Związku Radzieckiego zdobywając 10 puntów:
Michaił Krasnow (5 pkt.), Walerij Gordiejew (4 pkt.),Wiktor Kałmykow (1 pkt.), Anatolij Kuźmin (0 pkt.), rezerwowy: Michaił Starostin (nie startował).

W tabeli końcowej na pierwszym miejscu znalazła się drużyna angielska, drugie miejsce zajęli Szwedzi a trzecie Polacy.

Szkoła Podstawowa nr 64 we Wrocławiu

  • Corporate body
  • 1964 - dziś

1 września 1964 r. Szkoła Podstawowa numer 64 imienia Władysława Broniewskiego została oficjalnie otwarta. Fundusze na szkołę zebrali mieszkańcy dolnego śląska wpłacających na społeczny fundusz budowy szkół.

W uroczystym otwarciu wzięli między innymi: Przewodniczący Prezydium Rady Narodowej m. Wrocławia w latach 1958 - 1969 r. - Bolesław Iwaszkiewicz, żona poety i patrona szkoły - Wanda Broniewska.

W 1974 r. odbyło się X-lecie Szkoły Podstawowej numer 64 we Wrocławiu.
W uroczystym apelu wzięli udział nauczyciele i dyrekcja szkoły oraz minister Oświaty i Wychowania oraz Kultury Jerzy Kudberski, który wygłosił przemówienie skierowane do uczniów w całej Polsce.

Zawody o "Błękitną Wstęgę Odry"

  • Corporate body
  • 1965 - dziś

Międzynarodowe zawody o "Błękitną Wstęgę Odry" były organizowane przez Aeroklub Wrocławski i redakcję "Wieczoru Wrocławia" od 1964 r.
Opiekę nad zawodami spadochroniarskimi obejmował przewodniczący Prezydium Rady Narodowej miasta Wrocławia . Początkowo zawody odbywały się na wrocławskim Gądowie następnie na Polu Zlotowym Stadionu Olimpijskiego We Wrocławiu. W ostatnich latach [2010-2022] zawody odbywały się w pobliżu ulicy Zawalnej na międzywale przy moście Trzebnickim.

W ramach konkurencji skakano indywidualnie z 800 m. do celu oraz grupowo z 1000 m. W zawodach spadochroniarskich brali udział zawodnicy z Wrocławia, innych Polskich klubów a także reprezentanci innych krajów: (Francja, Austria, Niemiecka Republika Demokratyczna, Francja, Czechosłowacja, Węgry).

Stadion Olimpijski we Wrocławiu

  • Corporate body
  • 1925-dziś

Kompleks stadionowy zaprojektowany w latach 1924-1925 przez architekta Richarda Konwiarza zlokalizowany w wschodniej części miasta w pobliżu Parku Szczytnickiego. Pod koniec 1925 roku rozpoczęto budowę Stadionu wraz z pergolą (korespondującą z Pergolą Hali Stulecia Hansa Poelziga) i głównej bramy wejściowej do której przylegają dwa bliźniacze budynki na planie trójkąta, budynki te były przeznaczone na szatnie z prysznicami i pomieszczenia rekreacyjne, pokój konferencyjny gabinety lekarskie etc.

Stadion przeznaczony do rozgrywek lekkoatletycznych i piłkarskich mieścił 50 tysięcy widzów. Po stronie zachodniej znajdował się mniejszy stadion (Wagnerkampfbahn), 3 korty tenisowe, plac hokejowy i szatnie.

W 1929 wybudowano kompielisko składające się z basenu o długości 50 m., szerokości 25 m., i 10 m. skoczni z pośrednimi poziomami na wysokości 3 i 5 metrów. Wybudowano także mniejszy basen do nauki bływania oraz owalny brodzik otoczony drzewami.

W 1932 roku Richard Konwiarz otrzymał brązowy medal olimpijski w kategorii architektura sportowa na olimpijskim konkursie sztuki i literatury w czasie igrzysk w Los Angeles.

W latach 1935-1939 kompleks był przebudowywany. Na wysokości wejścia głównego do Stadionu utworzono pętlę tramwajową oraz wybudowano podziemne przejścia łączące przystanek z bramą. Przebudowano wejście główne. Pola Marsowe z 3 stron otoczono trybunami z wieżą z której mógł przemawiać wódz - czy też oglądać masowe imprezy sportowe. Przed wejściem głównym postawiono odlany w brązie pomnik Zwycięzcy Victora Eichlera.

Główny Stadion powiększono do 50 tysięcy widzów i wzniesiono trybunę honorową, a naprzeciw niej wzniesiono 40 m. wieżę z zniczem olimpijskim i tarasem.
Przy alei głównej wzniesiono hale sportową a przy basenie wzniesiono restaurację z tarasem.

Przez przebudowę Kompleks Sportowy nabrał cech monumentalnych charakterystycznych dla III Rzeszy.

Po II Wojnie Światowej obiekt odbudowano i nazwano Stadionem Karola Świerczewskiego. W 1975 kompleks przejął AWF, wówczas również degradacji uległo kąpielisko.

W 2000 roku oddano do użytku wielofunkcyjną halę sportową przy alei Maratońskiej projektu Katarzyny Potockiej Braun, Jacka Kaczmarka, Marioli Szmyczyńskiej - Szumskiej. W 2002 roku oddano do użytku krytą pływalnię zaprojektowaną przez Józefa Śliwińskiego.

W 2006 roku obiekty Stadionu Olimpijskiego przejęło miasto Wrocław. W 2010 roku wyremontowano tor żużlowy kosztem zmniejszenia boiska piłkarskiego. Obecnie [14.04.2020] obiekt jest siedzibą klubu Żużlowego WTS Sparta i drużyny futbolu amerykańskiego Panthers Wrocław.

Szurkowski Ryszard

  • Person
  • 1946 - 2021

Urodzony 12 stycznia 1946 r. w Świebodowie, polski kolaż szosowy, dwukrotny wicemistrz olimpijski, czterokrotny medalista mistrzostw świata oraz dwunastokrotny mistrz Polski. Poseł na Sejm PRL IX kadencji, prezes Polskiego Związku Kolarskiego.
Karierę zaczął w LZS Milicz, w trakcie służby wojskowej startował z klubu "Radomiak". W latach 1968 - 1978 zawodnik wrocławskiego klubu kolarskiego Dolmelu.
W 1973 r. zdobył złoty medal na Mistrzostwach Świata w wyścigu indywidualnym. Dwukrotny srebrny medalista Igrzysk Olimpijskich (Monachium - 1972; Montreal 1976).
W latach 2010-2011 był prezesem Polskiego Związku Kolarskiego.
Zmarł 1 lutego 2021 r. w Radomiu.

Jelcz 004

  • Corporate body
  • 1974 - 1979 (lata produkcji)

Zbudowany na podwoziu Jelcza 315 MS pierwszy polski specjalistyczny samochód gaśniczy wodno-pianowy. Ciężarówka posiadała kabinę dla 4 osobowej załogi oraz drugą część z 6000 litrowym zbiornikiem i działkami gaśniczymi.
Do 1979 r. wyprodukowano około 600 egzemplarzy pojazdów.

Jelcz 315M

  • Corporate body
  • 1974 - 1979

Jelcz 315M. Pojazd wyprodukowany w współpracy z austriacką firmą Rosenbauer, która dostarczyła specjalistyczną zabudowę dedykowaną do proszku gaśniczego.
Powstało jedynie15 pojazdów tego typu.

Cechą charakterystyczną pojazdu był zabudowany agregat Minimax wraz z dużym owalnym zbiornikiem na proszek gaśniczy

Jelcz 005

  • 1975 - 1979

Średni samochód gaśniczy wodno-pianowy zbudowany na podwoziu ciężarówki Star 244L. Produkcję seryjną rozpoczęto w 1975 r. a zakończono w 1979 r. Był to pierwszy średni samochód gaśniczy produkowany w Polsce z autopompą wyprodukowaną w Świdnickiej Fabryce Urządzeń Przemysłowych o wydajności 1600 l/min.
Podobnie jak w przypadku Jelcza 315M, współpracowano przy produkcji pojazdu z austriacką firmą Rosenbauer, która dostarczała działka gaśnicze.

Dolnośląskie Zakłady Wytwórcze Maszyn Elektrycznych Dolmel

  • Corporate body
  • 1947-1990

Przed wojną był to jeden z wydziałów Zakładów Linke-Hoffmann oraz Famo.

Po przejęciu miasta przez administrację Polską w 1947 r. rozpoczęto prace nad odgruzowaniem fabryki.

Oficjalnie Fabryka Wielkich Maszyn Elektrycznych we Wrocławiu powstała 1 stycznia 1948 r.
Początkowo Fabryka produkowała proste urządzenia elektryczne, jednak już w drugiej połowie lat 50. coraz większą część produkcji stanowiły generatory i silniki elektryczne, które stały się produktami wykorzystywanymi w całej Polsce a także eksportowanymi go krajów bloku RWPG.

W 1990 r. zakład sprywatyzowano a terenem obecnie nazywanym "Wrocławskim Parkiem Przemysłowym" zarządza jeden z spadkobierców Dolmelu: Dozamel SA.

Karkonoskie Zakłady Maszyn Elektrycznych KARELMA

  • Corporate body
  • 1909 - 2005

Karkonoskie Zakłady Maszyn Elektrycznych.

W okresie PRL był to największy zakład w Piechowicach zatrudniający w szczytowym momencie ponad 1500 osób.

Pierwsze budynki powstały w 1910 r. i mieściły w sobie fabrykę sztucznego jedwabiu. W 1933 r. produkcję przestawiono na produkcję chemiczną a później po wybuchu II Wojny Światowej zbrojeniową. Produkowano tam między innymi materiały wybuchowe do torped, gdzie pracowali robotnicy przymusowi.

Po zakończeniu II Wojny Światowej kontyuowano produkcję na potrzeby Wojska. W 1949 zakład podporządkowano wrocławskiemu Dolmelowi a 6 lat później doszło do połączenia zakładu z Fabryką Maszyn Elektrycznych M-13 w Górzyńcu.

W 1963 r. nadano przedsiębiorstwu nazwę "Karlema", (Karkonoskie Zakłady Maszyn Elektrycznych). Fabryka produkowala zgrzewarki i spawarki, silniki do pomp głębinowych, agregaty prądotwórcze, polowe stacje ładowania akumulatorów czy silniki do zasilania sterów okrętów podwodnych.

W latach 90. XX w. zakład sprywatyzowano, systematycznie ograniczano produkcję i redukowano załogę.

W 1996 r. uruchomiono produkcję skuterów elektrycznych, przystosowanych także dla potrzeb osób niepełnosprawnych jednak produckja nie cieszyła się popularnością.

W 2005 r. Katowicka spółka Energoinstal sprzedała teren zakładu. Nowy inwestor w 2019 r. rozpoczął prace rozbiórkowe.

Zakłady Zmechanizowanego Sprzętu Domowego "Polar"

  • Corporate body
  • 1952 - dziś (Whirpool)

W 1952 r.z części Wytwórni Sprzętu Komunikacyjnego we Wrocławiu wydzielono Zakłady Metalowe "Zakrzów", które oficjalnie rozpoczęły pracę 1 stycznia 1953 roku.

Początkowo produkowano tam gazowe piecyki łazienkowe, kołdry oraz motorowery.

W 1957 r. zakład wyprodukował pierwszą w Polsce lodówkę absorpcyjną "Mewa". W kolejnych latach zakład zaprojektował i zaczął produkcję innych chłodziarek i lodówek.

W 1966 roku zmieniono nazwę na Zakłady Metalowe "Polar".

W 1971 r. podpisano umowę z jugosłowiańską firmą Gorenje Polar na produkcję pralek automatycznych. W pierwszej połowie lat 70. rozpoczęto budowę nowych hal produkcyjnych. Do grudnia 1979 r. przez wzrost produkcji "Polar" wyprodukował milion pralek automatycznych.

W szczytowym momencie Polar zatrudniał 10 tysięcy osób. W latach 90. zakład sprywatyzowano.

W 2002 roku firma została przejęta przez korporację Whirpool. Produkcja chłodziarek, zmywarek i kuchenek jest kontynuowana do dziś

Fabryka Maszyn i Urządzeń Przemysłu Spożywczego "Spomasz" we Wrocławiu

  • Corporate body
  • 1953

Fabryka Maszyn i Urządzeń Przemysłu Spożyczego "Spomasz" we Wrocławiu przy ulicy Krakowskiej 88-98 zajmowała się produkcją maszyn do przemysłowej produkcji żywności.
Powstała w 1953 r. do 1990 r. był to jedyny producent wielu maszyn i urządzeń produkcji żywności.
W 1975 r. fabryka planowała produkcję maszyn i urządzeń o łącznej wartości 130 mln. złotych. Maszyny także eksportowano - między innymi do Związku Radzieckiego.
W 1993 r. przedsiębiorstwo przekształcono w spółkę akcyjną z kapitałem polskim.
Produkowano tam mieszarki masy mięsnej, nadziewarki wędlin, urządzenia do czyszczenia i obróbki jelit oraz do wędzenia i ich parzenia, wózki peklownicze, transportowe myjki do beczek etc.

Klimowicz Mieczysław

  • Person
  • 1919-2008

historyk literatury, profesor UWr. W latach 1972-1976 poseł na Sejm PRL, w latach 1987-1990 rektor Uniwersytetu Wrocławskiego, przeforsował usunięcie imienia Bolesława Bieruta z nazwy uniwersytetu.

Czułczyński Mariusz

  • Person
  • 1952-2002

ur. 1952-08-25 r., zm. 2002-03-24; fotograf "Słowa Polskiego"

Litwiniec Bogusław

  • Person
  • 1931 - dziś

Reżyser teatralny, dramaturg z wykształcenia fizyk. W latach 1957 - 79 współzałożyciel kierownik artystyczny i reżyser Teatru Studenckiego "Kalambur".

Założyciel i organizator Międzynarodowego Teatru Otwartego.

W latach 2001 - 2005 senator z ramienia SLD.

Dolnośląskie Zakłady Wytwórcze Urządzeń Radiowych DIORA

  • Corporate body
  • 1945-2001

Początkowo po II Wojnie Światowej w Dzierżoniowie funkcjonowały dwa zakłady produkujące sprzęt radiowy.
Państwowa Wytwórnia Lamp Radiowych rozpoczęła pracę 8 listopada 1945 roku w miejsce niemieckiego zakładu produkującego radia przy ulicy Świdnickiej 38. Uruchomieniem produkcji radioodbiorników z częśći niemieckich zajął się Wilhelm Rotkiewicz.
PWLR zajmowała budynki do lat 70., kiedy to przeniesiono zakład do Warszawy o budynki przejęła dzierżoniowska "Diora".

Większy zakład funkcjonował przy ulicy szkolnej 3. Grupa inż. Tadeusza Kiesewettera przejęła i uruchomiła ponownie zakład. W latach 1943-1945 w dawnym budynku przemysłu włókienniczego niemcy zorganizowali sprzętu nawigacyjnego i radiostacji dla marynarki wojennej.
W latach 1945-1946 zajmowano się naprawami i montażem radioodbiorników produkcji niemieckiej. Jesienią 1946 r. wypuszczono pierwsze radia "Ludowe" oparte o schemat niemiecki.
W 1947 r. rozpoczęto produkcję odbiornika AGA na licencji szwedzkiej rok później rozpoczęto produkować Pioniera.
Zakład w latach 50. i 60. produkował radiostacje dla wojska oraz telewizory (Aladyn, Tosca, Szecherezada).

W latach 70. zakład włączono do Zjednoczenia Przemysłowego Unitra, rozpoczęto również produkcję sprzętu audio (także na eksport).

1989 r. przekształcono firmę w spółkę akcyjną. Produkcję kontynuowano w latach 90., rozszerzono także asortyment o np. magnetowidy jednak produkcja stale spadała a sama firma upadła w 2001 roku.

Fiat 125p

  • Corporate body
  • 1968 - 1991

22 grudnia 1965 roku podpisano umowę między Fiatem a Motoimportem na produkcję licencyjną włoskiego Fiata 1500C.
W 1966 roku umowę aneksowano i zdecydowano się na modyfikację fiata 1500C. Z oryginału pozostała płyta nośna, układ napędowy , jezdny czy deska rozdzielcza. Sporą część rozwiązań przejęto z produkowanego we Włoszech w latach 1966-1974 Fiata 124.

W wyniku porozumienia powstała hybryda samochodów o nazwie Fiat 125P. Pierwszy samochód zmontowany w Polsce powstał w styczniu 1968 roku w Fabryce Samochodów Osobowych na warszawskim Żeraniu.

Pojazd przechodził czterokrotną modernizację, powstawały wersje specjalne użytkowe (np. samochód pogotowia ratunkowego czy Milicji Obywatelskiej).

Po wygaśnięciu licencji w latach 1983-1991 kontynuowano produkcję pod nazwą FSO 125p.

Produkcję zakończono 29 czerwca 1991 roku, wyprodukowano 1 445 699 samochodów większość pojazdów sprzedano na rynku wewnętrznym. Największymi importerami była Jugosławia, Czechosłowacja oraz Węgry.

Siedziba Wydziału Chemii Uniwersytetu Wrocławskiego

  • Person
  • 1969 - dziś

Budynek zaprojektowany przez Krystynę i Mariana Barskich w latach 1969 - 1969, ukończony w 1971 r. 10 kondygnacyjny budynek główny wraz z 3 kondygnacyjnym laboratorium oraz 2 kondygnacyjnym audytorium. Wnętrza budynku wykończone były drewnem. Budynki utrzymane w odcieniach bieli i szarości. Elewacja budynku głównego jest pokryta aluminiową okładziną.

Jeżowska-Trzebiatowska Bogusława

  • Polska
  • Person
  • 19 listopada 1908 - 16 grudnia 1991

Profesor doktor habilitowany nauk chemicznych (1954) Specjalizująca się w fizykochemii strukturalnej, spektroskopii, magnetochemii, chemii jądrowej i radiacyjnej. Twórczyni wrocławskiej Szkoły Chemii Koordynacyjnej.
Członek rzeczywisty Polskiej Akademii Nauk, Doktor honoris causa Politechniki Wrocławskiej (1978), Uniwersytetu im. M. Łomonosowa w Moskwie (1979) oraz Uniwersytetu Wrocławskiego (1980), wykładowca na Politechnice Lwowskiej, Politechnice Wrocławskiej oraz na Uniwersytecie Wrocławskim, dziekan Wydziału Matematyczno-Fizyczno-Chemicznego Uniwersytetu Wrocławskiego (1958–1962), dyrektor Instytutu Chemii Uniwersytetu Wrocławskiego (1969–1979).
W latach 1978-1991 dyrektorka wrocławskiego oddziału PAN.

W trakcie drugiej wojny światowej działała w Armii Krajowej (pseudonim "Ren"), za co otrzymała w 1944 r. Krzyż Zasług z Mieczami. W trakcie wojny wraz z mężem ukrywała dr. Emila Tasznera za co w 1991 r. otrzymała tytuł Sprawiedliwej wśród Narodów Świata.

Kisza Adolf

  • Person
  • 1934-2015

Urodzony 8 sierpnia 1934 r. w Zamarskach, zmarł 27 marca 2015 r.
Elektrochemik, zastępca dyrektora Instytutu Chemii Uniwersytetu Wrocławskiego w latach 1974-1981. Kierownik Zespołu Elektrochemii i Termodynamiki Stopionych Soli, kierownik Zakładu Dydaktycznego Chemii Fizycznej.
Wieloletni pracownik naukowy Uniwersytetu Wrocławskiego. W latach 1956-1960 asystent, 1960 - 1963 starszy asystent, 1963-1968 adiunkt, 1968, docent.
Tytuł doktorski otrzymał w 1963 r., habilitację za pracę "Szereg SEM chlorków metali w stopionym chlorowodorku dwumetyloaminy." otrzymał w 1968 r. Profesorem został w 1974 r.

Odra 1204

  • Corporate body
  • 1966 - 1972 (lata produkcji)

Zespół inżynierów i innnych pracowników Wrocławskich Zakładów Elektronicznych "ELWRO" pracujący pod kierownictwem Doktora Thanasisa Kamburelisa w IV kwartale 1966 r. zaprezentował prototyp nowego komputera tranzystorowego Odra 1204.
Dzięki zastosowaniu mikroprogramowalnej realizacji rozkazów jednostki centralnej, komputer był znacznie mniejszy od swoich poprzedników.

Komputer pracował na dwóch systemach operacyjnych, SOW (opracowany przez ELWRO) oraz MASON (opracowany przez Uniwersytet Wrocławski).

Wyprodukowano 179 egzemplarze komputera, z czego wyeksportowano 114. Produkcję zakończono w 1972 r.

Muzeum Architektury we Wrocławiu

  • Corporate body
  • 1965 - dziś

Muzeum powstało w 1965 roku pod nazwą Muzeum Architektury i Odbudowy. Założycielem i wieloletnim dyrektorem muzeum był Olgierd Czerner pełniący wcześniej funkcję konserwatora Wrocławia (1965-1999).
Muzeum znajduje się w zespole klasztoru bernardynów (od 1974 r. także jego część kościelną).
W zbiorach muzealnych znajdują się poniemieckie elementy architektury, projekty architektoniczne, ikonografia architektoniczna czy pokaźna kolekcja witraży.
W 2000 roku muzeum połączono z Miejskim Archiwum Budowlanym.

Hartman Stanisław

  • Person
  • 1914-1992

Matematyk, absolwent Uniwersytetu Warszawskiego. Kierownik katedry Algebery na Uniwersytecie Wrocławskim. Twórca wrocławskiej szkoły analizy harmonicznej.

We wrześniu 1945 r. przyjechał do Wrocławia, pracował jako starszy asystent na Uniwersytecie i Politechnice Wrocławskiej.
W 1947 uzyskał tytuł doktora, 4 lata później habilitację.
W 1954 roku nadano mu tytuł profesora nadzwyczajnego a w 1961 r. - profesora zwyczajnego. W 1968 r. za wsparcie protestów marcowych był wyrzucony z Uniwersytetu.
Znalazł zatrudnienie w Instytucie Matematyki PAN gdzie pracował do 1980 roku.
1981-1984 kierownik Zakładu Analizy Funkcjonalnej w Instytucie matematycznym Uniwersytetu Wrocławskiego.

Prócz kariery naukowej był zaangażowany w działalność społeczną i opozycyjną. W latach 1976-1980 był współpracownikiem Komitetu Obrony Robotników. W 1978 r. współorganizował Towarzystwo Kursów Naukowych. W 1990 był jednym z założycieli Ruchu Obywatelskiego Akcji Demokratycznej.

Ojciec Jana Hartmana (ur. 18.03.1967) i Hanny Bartoszewicz.

Barscy Marian i Krystyna

  • Person
  • 1925 -2005

Barska Krystyna (1925-1999), Marian Barski (1927-2005). Małżeństwo architektów, członkowie Stowarzyszenia Architektów Rzeczypospolitej Polskiej. Najbardziej znani są z realizacji w latach 60.-80. budynków dla wrocławskich uczelni wyższych (Akademia Rolnicza,Akademia Medyczna, Uniwersytet Wrocławski, Politechnika). Był to między innymi Kampus Grunwaldzki Uniwersytetu Wrocławskiego czy Domy Studenckie "Kredka" i "Ołówek".

Rzeszowska Irena

  • Person
  • 1925-2001

Irena Rzeszkowska, ur. 19 sierpnia 1925 r. w Białymstoku, zm. 16 stycznia 2001 r. we Wrocławiu.
W latach 1960-2000 była kierowniczką Teatru Zielona Latarnia. Prezes Wrocławskiego Towarzystwa Przyjaciół Teatru, współtwórczyni Wrocławskich Spotkań Teatru Jednego Aktora.

Teatr Zielona Latarnia im. Ireny Rzeszowskiej

  • Corporate body
  • 1948 - dziś

Teatr powstał w 1948 r. przez jego deski przewinęło się ponad dwa tysiące osób. Zarówno amatorów jak i
profesjonalistów.
Czasy jego największej świetności stanowią lata 1960-2001 kiedy Teatr prowadziła Irena Rzeszowska a jego siedziba znajdowała się
w piwnicy pod Klubem Związków Twórczych (Kamienica Pod Zimnym Kamieniem we Wrocławiu).
Po jej śmierci w 2001 r. Teatr przeniesiono do Policealnego Studium Animatorów Kultury "SKiBA" we Wrocławiu gdzie do dziś (2023.02.21)
organizowane są spektakle teatralne

Komiks Strajkowy

  • Corporate body
  • 1988

12 numerów Komiksu Strajkowego z 1988 r. wydawanego trakcie majowego strajku na Uniwersytecie Wrocławskim przez grupę studentów związanych z Niezależnym Zrzeszeniem Studentów.

Kombinat Maszyn Rolniczych "Agromet-Pilmet”

  • Corporate body
  • 1952-dziś

Pilmet polski producent maszyn do środków ochrony roślin z siedzibą we Wrocławiu.

25 stycznia 1952 roku powstają Zakłady Metalowe Pilczyce przy ulicy Metalowców 25. W 1957 roku zakłady tworzą prototyp jednoosobowego śmigłowca Gigant-2.
Lata 60. to produkcja maszyn dla przemysłu piekarskiego, pły pilśniowych, urządzeń do łączności radiowej, siewników, tokarek. W tej dekadzie zakład zaczyna też swoją specjalizację w produkcji maszyn do środków ochrony roślin (1965 powstaje P.P. "Agromet Pilmet" Kombinat Maszyn Rolniczych). Na połowę lat 70. przypada największa produkcja opryskiwaczy.
20 września 1982 roku powstaje "Agromet-Pilmet" Fabryka Maszyn Rolniczych. W 1994 firmę przekształcono w Jednoosobową Spółkę Skarbu Państwa, rok później powstała Spółka Akcyjna.

W 2006 roku po przejęciu przez Unia Group produkcję przeniesiono do Brzegu gdzie pracę kontynuuje jako Agromet Pilmet Sp. z.o.o w Brzegu.

Zakłady Sprzętu Grzejnego Predom-Wrozamet

  • Corporate body
  • 1946-dziś

Wrocławskie Zakłady Metalowe (1946-1962), Wrocławskie Zakłady Metalurgiczne (1962-1976),Zakłady Sprzętu Grzejnego Predom-Wrozamet (1976-1992), Wrozamet S.A (1992-1997), od 2006 r. FagorMastercook S.A.
Zakład powstał w grudniu 1945 r. niemieckiej fabryki K. Knauth, produkcję uruchomiono w 1946 r. początkowo zajmowano się odlewaniem żeliwa, z czasem rozpoczęto produkcję wyrobów metalowych (wiadra, klamki, elementy motocykli SHL, kuchnie węglowe).
W 1955 r. podporządkowana Centralnemu Zarządowi Maszyn Rolniczych fabryka rozpoczęła produkcję maszyn rolniczych. W 1962 roku w wyniku połączenia dawnej odlewni i emalierni przy ulicy Żmigrodzkiej powstały Wrocławskie Zakłady Metalurgiczne.
Zakład rozpoczął produkcję kuchenek gazowych cieszących się zainteresowaniem na rynku wewnętrznym a także eksportowym (w latach 1962-1984 wyeksportowano 1,3 miliona kuchenek gazowych).
Zakłady w 1992 roku przekształcono w jednoosobową spółkę Skarbu Państwa, w 1993 r. rozpoczęto sprzedaż kuchenki nowej generacji "mastercook". Równocześnie trwała prywatyzacja zakończona w 2002 roku przejęciem fabryki przez firmę Fagor.
Zakład po dzień dzisiejszy produkuje sprzęty kuchenne.

FSO Warszawa

  • Corporate body
  • 1951-1973

Polski samochód osobowy produkowany w Fabryce Samochodów Osobowych w Warszawie na bazie radzieckiego pojazdu M20 Pobieda.
Samochód produkowano do połowy lat 70. kiedy to wprowadzono na rynek Fiata 125p.
Wyprodukowano 254 tysiące samochodów, w tym także wozy specjalistyczne (ambulanse, radiowozy, drezyny).
Elementy konstrukcyjne takie jak podwozie czy silnik
zostały później wykorzystane przy produkcji samochodów dostawczych (Żuk, Nysa, Tarpan).

Zakłady Hutniczo-Przetwórcze Metali Nieżelaznych „HUTMEN”

  • Polska
  • Corporate body
  • rok zał. 1918 - 2021

Powstał na podstawie odlewni metali Mettalhuttenwerke Schaefer & Schael AG. W 1946 roku uruchomiono produkcję stopów łożyskowych. 1947 r. zmieniono nazwę na Państwową Rafinerię Metali Kolorowych "Wrocław". Dwa lata później po zakończeniu odbudowy przemianowaną ją na Prasownię Metali i Rafinerię "Wrocław".
W 1961 r. powołano Zakłady Hutniczo - Przetwórcze Metali Nieżelaznych "H." fabryka przeszła gruntowną rozbudowę i modernizację 1962 - 1972 na potrzeby produkcji miedzi. W latach 90. uruchomiono produkcje rur instancyjnych z miedzi a do 1992 działała przyzakładowa szkoła zawodowa. W tym samym roku zakład został przekształcony w spółkę akcyjną notowaną na giełdzie. 15 grudnia 2021 r. zakończono działalność produkcyjną we Wrocławiu.

Wrocławskie Przedsiębiorstwo Pomiarów i Automatyki Elektronicznej ’'Mera-Elmat"

  • Corporate body
  • 1964 - dziś

W 1969 roku wydzielono z ELWRO produkcji automatyki - Zakład Kompleksowej Automatyzacji wraz z Pracownią Projektowania Automatyki i Oddziałem w Górze Śląskiej zostały przekształcone w samodzielne przedsiębiorstwo: Wrocławskie Przedsiębiorstwo Automatyzacji ELAM (późniejsze Mera-Elmat) z siedzibą przy ul. Obornickiej.
W 1976 roku z połączenia wrocławskich zakładów Mera-Elwro i Mera-Elmat utworzono Centrum Komputerowych Systemów Automatyki i Pomiarów Mera Elwro.

Gardziejewski Tomasz

  • Person
  • 1953-2021

ur. 31.01.1953 r. we Wrocławiu, zm. 15.11.2021 r. we Wrocławiu. Od czasów szkoły podstawowej był fotografem amatorem. Od drugiej połowy lat 70. XX wieku pracował dorywczo jako fotograf zakładowy w Zakładach Zmechanizowanych Sprzętu Domowego "Polar" Od lat 70. XX wieku pracował w Operze Wrocławskiej, gdzie był wiolonczelistą. Z własnej inicjatywy dokumentował fotograficznie życie wrocławskiej Opery.

Daleczko Tadeusz

  • Person

Tadeusz Daleczko, urodzony we Wrocławiu, absolwent XIV Liceum Ogólnokształcącego im. Polonii Belgijskiej oraz Uniwersytetu Wrocławskiego (kierunek informatyka). Po ukończeniu studiów pracował w Instytucie Komputerowych Systemów Automatyki i Pomiarów i Zakładach Elektronicznych ELWRO. W 1981r. za pomocą aparatu fotograficznego udokumentował wiele faktów i wydarzeń dziejących się na Uniwersytecie Wrocławskim. Z tego okresu pochodzi najwięcej zdjęć.