Pokazano 42 rekordów

Opis archiwalny
Hitler [Adolf]
Drukuj podgląd Hierarchy Zobacz:

22 rekordów z cyfrowym obiektem Pokaż wyniki z obiektami cyfrowymi

Relacja Gizeli Fudem

Relacja Gizeli Fudem, więźniarki obozów koncentracyjnych KL Płaszów, KL Auschwitz oraz KL Bergen-Belsen. Relacja dotyczy losów rodziny w czasie II wojny światowej, powstania getta w Tarnowie, hitlerowskich zbrodnii, eksterminacji Żydowskiej ludności, ucieczki z getta i powrotu do getta, jego likwidacji i transportu do obozu koncentracyjnego, najpierw KL Płaszów, a nastepnie KL Auschwitz, rzeczywistości obozowego zycia, kolejnego transportu do KL Bergen-Belsen, zachorowania na tyfus, wyzwolenia obozu przez Amerykanów, powrotu do Polski i osiedlenia się we Wrocławiu, pracy zawodowej oraz nagonki antysemickiej w 1968 roku.

Fudem Gizela

Relcja Kazimierza Wilczaka

Relacja Kazimierza Wilczaka. Kazimierz Wilczak miał 14 lat, gdy rozpoczęła się II wojna światowa. Mieszkał w miejscowości Iwacewicze k. Baranowicz na terenie ob. Białorusi. W lutym 1940 roku razem z rodzicami i dwojgiem braci został przez ZSRR zesłany w rejon Archangielska, gdzie pracował przy wyrębie lasu. Po uformowaniu się Armii Andersa dwóch jego braci dołączyło do niej, on zaś z jednym z braci został z rodzicami. W 1943 roku dołączył do I Armii Wojska Polskiego. Relacja Kazimierza Wilczaka nie stanowi relacji mówionej. Pan Kazimierz czyta swoją relację z przygotowanego wcześniej tekstu. Relacja dotyczy zesłania z rodzinnych Iwasewicz na ob. Białorusi do wsi Paczycha w rejonie Archangielska, wyrębu tajgi, organizacji życia wśród zesłańców, okoliczności obowiązkowego uzyskania obywatelstwa radzieckiego, perypeti rodziny świadka, która po ogłoszeniu amnestii w efekcie podpisania paktu Sikorski-Majski, wyrusza w podróż tratwą w poszukiwaniu możliwości wyjazdu do Polski i dołączenia do I Armii Wojska Polskiego w ZSRR.

Wilczak Kazimierz

Relacja Heleny Onik

Relacja Heleny Onik, zesłanej na Syberię po wybuchu II wojny światowej, dotyczy zesłania, warunków panujących na Syberii, losów zesłanych Polaków, powrotu do kraju, osiedlenia się na Ziemiach Zachodnich i Północnych, relacji Polaków z Niemcami na tych terenach.

Onik Helena

Relacja Jana Góralskiego

Relacja Jan Górskiego dotyczy II wojny światowej spędzonej na dawnym pograniczu z Prusami Wschodnimi, okupacji i represji ze strony okupantów, życia codziennego na pograniczu, relacji ludności niemieckiej i polskiej.

Góralski Jan

Relacja Józefa Sławika

Relacja Józefa Słowika dotyczy śmierci Marszałka Piłsudskiego, II wojny światowej na Kresach Wschodnich, Kampanii Wrześniowej, okupacji niemieckiej i radzieckiej, wywózek na Sybir, przesiedlenia na Ziemie Zachodnie i Północne, organizacji powojennego życia.

Sławik Józef

Relacja Bohdana Roskowskiego

Relacja Bohdana Roskowskiego, Powstańca Warszawskiego, odznacoznego Warszawskim Krzyżem Powstańczym i Krzyżem Armii Krajowej nadany w Londynie, dotyczy II wojny światowej w Warszawie, Powstania warszawskiego, oblężenia Wrocławia przez Armię Czerwoną.

Rostkowski Bohdan

Relacja Marii Bereźnickiej

Relacja Marii Bereźnickiej dotyczy dzieciństwa i edukacji na Kresach Wschodnich II Rzeczpospolitej, relacji między ludnością polską a ukraińską, II wojny światowej, przesiedlenia na Ziemie Zachodnie i Północne, organizacji życia po wojnie, relacji Polaków z Niemcami, przesiedlonej ludności łemkowskiej w ramach Akcji "Wisła", pierwszych lat życia po przesiedleniu.

Bereźnicka Maria

Relacja Zdzisławy Szerer

Relacja Zdzisławy Szerer dotyczy dzieciństwa w Łyśćcu na Kresach Wschodnich, relacji między polskimi, ukraińskimi i żydowskimi mieszkańcami, edukacji, przyjazdu na Ziemie Zachodnie i Północne, realiów życia po wojnie, relacji Polaków z Niemcami, powojennego Jawora oraz powojennej Legnicy.

Szerer Zdzisława

Relacja Tadeusza Grzeszczuka

Relacja Tadeusza Grzeszczuka dotyczy przesiedlenia z Kresów Wschodnich na Ziemie Zachodnie i Północne, pracy w zawodzie nauczyciela i realiów nauczania po wojnie, obchodzenia świąt w rodzinie prawosławno-katolickiej, relacji z żołnierzami z rosyjskiego poligonu, zabaw dziecięcych, relacji z niemiecką ludnością, która została w granicach Polski, integrowania się ludności, która przyjechała na Dolny Śląsk z różnych części Polski.

Grzeszczuk Tadeusz

Relacja Marii Kuś

Relacja biograficzna Marii Kuś. Relacja dotyczy dzieciństwa na pograniczu polsko-niemieckim, II wojny światowej, konieczności dostarczania Niemcom dostaw żywności, wkroczenia do wsi Armii Czerwonej, ukończenia polskiego gimanzjum po wojnie i nauki w Liceum Administracyjno-Handlowym w Rybniku, pracy na stanowisku księgowej, uruchomienia Kopalnii Węgla Kamiennego „Borynia”, strajków w „Boryni” w latach 1980 - 81 oraz pobicia proboszcza Szerokiej - księdza Antoniego Łatko w 1991 roku.

Kuś Maria

Relacja Barbary Siedlak

Relacja biograficzna Barbary Siedlak. Relacja Barbary Siedlak dotyczy dzieciństwa, edukacji, pracy w reklamie w PRL, projektowania wystaw sklepowych dla Społem i sklepów Arpisu, przygotowywania dekoracji na państwowe wydarzenia, nauki grafiki komputerowej, pracy z dziećmi w Centrum Rozwoju.

Siedlak Barbara

Relacja Gerarda Tatarczyka

Relacja Gerarda Tatarczyka, prezesa Spółdzielni Kółek Rolniczych w Wodzisławiu Śląskim, uhonorowany Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski w 1999 roku. Relacja dotyczy pochodzenia, przedwojennego Wodzisława Śląskiego, relacji między mieszkańcami, losów wojennych, ukrywania się na Śląsku Cieszyńskim, powrotu do domu po wkroczeniu Armii Radzieckiej, edukacji i pracy w Powiatowym Zarządzie Rolnictwa w Raciborzu, kolektywizacji na terenie Wodzisławia Śląskiego, prowadzenia gospodarstwa rolengo, życia rodzinnego i aktywności społecznej, interwencji sił Układu Warszawskiego w Czechosłowacji w 1968 roku oraz kwestii językowch i "śląskości".

Tatarczyk Gerard

Relacja Czesławy Smołki

Relacja Czesławy Smołki dotyczy pochodzenia rodziny, początku wojny i ewakuacji do Rudy Różanieckiej, zachowania ludności lokalnej wobec uciekinierów ze Śląska, wkroczenia wojsk niemieckich do Rudy Różanieckiej, życia codziennego na ewakuacji, powrotu na Śląsk Cieszyński, życia po okupacji oraz wojennych losów siostry, wkroczenia wojsk radzieckich do Zebrzydowic, otatnich dni wojny i organizacja życia w zniszczonej miejscowości, lat szkolnych i pierwszej pracy w Powiatowym Związku Gminnym „Samopomoc Chłopska” w Cieszynie, życia rodzinnego.

Smołka Czesława

Stanisław Michnowski - relacja

Stanisław Michnowski, geofizyka i członek Sodalicji Mariańskiej, opisuje życie ojca pod zaborem rosyjskim, opowiada o dziadku, powstańcu styczniowym, oraz o mentalności pokolenia swoich rodziców, życie w okresie XX-lecia międzywojennego, rozwój przemysłu i politykę II Rzeczpospolitej, wybuch II Wojny Światowej i swój udział w walkach jesienią 1939 roku w jednostce pułk. Hanki-Kuleszy, działania w konspiracji na terenie Skarżyska, pod dowództwem gwardiana klasztoru oo. Franciszkanów, o. Teodora Filipa, działalność w Kedywie, ucieczkę do Warszawy, Powstanie Warszawskie i ucieczkę przed Armią Czerwoną do Skarżyska, powrót na studia, pracę redaktora pisma „Politechnika”, trudności ze znalezieniem pracy z powodu działalności w Kedywie, opisuje też lata pracy zawodowej jako kierujący zespołem ds. badania elektryczności atmosfery.   Zakres chronologiczny: 1910-1970   Miejsca wydarzeń: Skarżysko-Kamienna (woj. świętokrzyskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Świecie (kujawsko-pomorskie), Paryż (Francja), Londyn (Wielka Brytania), Berlin (Niemcy), Lwów (Ukraina), Gdańsk (woj. pomorskie), Gdynia (woj. pomorskie), Kamionka Strumiłowa (Ukraina), Kielce (woj. świętokrzyskie), Kock (woj. lubelskie), Łuck (Ukraina), Wilno (Litwa), Tokio (Japonia), Wrocław (woj. dolnośląskie), Kraków (woj. małopolskie)

Michnowski Stanisław

Relacja Władysławy Jankowskiej

Relacja Władysławy Jankowskiej, świadka zbrodni wołyńskiej, przesiedlonej przez Niemców na teren III Rzeszy w wieku 12 lat. Relacja dotyczy sytuacji na Wołyniu w 1943 roku, znalezenia się w jadącym do nazistowskiego obozu pracy pociągu, życia w nazistowskich Niemczech w czasie II wojny światowej, pracy w Arbeitslager, wygnanie z Arbeitslager, życia na linii frontu, kapitulacji III Rzeszy, pobytu w obozie przejściowym, życia w powojennej Polsce.

Jankowska Władysława

Relacja Aleksandra Gleichgewichta

Obszerna, dwuczęściowa relacja Aleksandra Gleichgewichta, działacza opozycji demokratycznej w PRL, współpracownika KOR, współzałożyciela wrocławskiego SKS, redaktora naczelnego "Solidarności Dolnośląskiej", redaktora Radia "S", internowanego w stanie wojennym. Relacja biograficzna Aleksandra Gleichgewichta dotyczy historii rodziny, żydowskich korzeni, działalności opozycyjnej, powstania SKS we Wrocławiu, kontaktów z KORem i wpływu Jacka Kuronia na młodych działaczy opozycji, aresztowania na czas strajku w sierpniu 1980 roku, tworzenia się Solidarności na Dolnym Śląsku, powstania redakcji Biuletynu, a także Radio Solidarność, internowania, emigracji do Norwegii, próby powrotu do Polski na początku lat 90-tych, ponownego wyjazdu do Norwegii. Druga część relacji to moderowana pytaniami część, w której świadek dopowiada i komentuje wydarzenia z współczesnej perspektywy, a także opowiada o najnowszych wydarzeniach w jego życiu takich jak odbudowanie Gminy Żydowskiej we Wrocławiu oraz zaangażowaniu w życie tej społeczności nie tylko ze względów religijnych ale mocniej ze względów kulturowych.

Gleichgewicht Aleksander

Gerhard Bełkot - relacja

Relacja Gerharda Bełkota. Świadek opisuje życie na Opolszczyźnie w czasie II Wojny Światowej oraz w latach powojennych, porusza kwestie życia codziennego i zawodowego, praktyk religijnych i relacji międzyludzkich.   Zakres chronologiczny: 1936-1990   Miejsca wydarzeń: Olesno (pow. oleski, woj. opolskie), Szumirad (pow. kluczborski, woj. opolskie), Żagań (pow. żagański, woj. lubuskie), Gliwice (woj. śląskie), Częstochowa (woj. śląskie), Opole (woj. opolskie), Kozłowice (pow. oleski, woj. opolskie), Kluczbork (woj. opolskie)

Bełkot Gerhard

Kazimiera Waszkiewicz - relacja

Kazimiera Waszkiewicz, z domu Kaleta, opisuje życie codzienne na Ziemiach Północnych po wojnie, relacje między Polakami a Niemcami, roboty przymusowe w Niemczach, integracje ludności z różnych zakątków Polski.   Zakres chronologiczny: 1930-1990   Miejsca wydarzeń: Gardna Wielka (pow. słupski, woj. pomorskie), Wielka Wieś (pow. konecki, woj. świętokrzyskie), Głogów (woj. dolnośląskie), Smołdzino (pow. słupski, woj. dolnośląskie), Oświęcim (woj. małopolskie), Słupsk (woj. pomorskie), Zielona Góra (woj. lubuskie), Legnica (woj. dolnośląskie), Bolesławiec (woj. dolnośląskie), Leszno (woj. wielkopolskie), Poznań (woj. wielkopolskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Świnoujście (woj. zachodniopomorskie), Gdańsk (woj. pomorskie), warszawa (woj. mazowieckie), Częstochowa (woj. śląskie), Berlin (Niemcy)

Waszkiewicz Kazimiera

Zdzisław Maliszewski- relacja

Zdzisław Maliszewski, opisuje sytuacje rodziny byłego legionisty podczas II wojny światowej, przejście wojsk niemieckich, likwidacje getta w Skałacie, ukrywanie Żydówki w domu rodzinnym,zmuszenie do wyjazdu na Ziemie Zachodnie. Zakres chronologiczny: 1939-1955   Miejsca wydarzeń: Horodnica ( Ukraina), Skałat (Ukraina), Tarnopol (Ukraina), Berezowice (Ukraina), Borszczów (Ukraina), Bytom (woj. śląskie), Chodaczków Wielki (Ukraina), Chróścina (pow. siematycki, woj. podlaskie), Czortków (Ukraina), Częstochowa (woj. śląskie), Hadyńkowce (Ukraina), Lwów (Ukraina), Opole (woj. opolskie), Katowice (woj. śląskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Piszczatyńce (Ukraina), strzelce Opolskie (woj. opolskie), Wołoczyska (Ukraina), Kołodziejówka (Ukraina), Berlin (Niemcy)

Maliszewski Zdzisław

Barbara Zakrzewska- relacja

Barbara Zakrzewska rozpoczyna swoją relację od opisu wakacji rodzinnych (ojciec świadka- Leon Surzyński wicemarszałek Sejmu II RP), wybuchu II wojny światowej i ewakuacji do Warszawy, spotkania podczas nalotu w schronie pod sejmem księdza Wacława Blizińskiego, dalsze losy rodziny: wyjazd L.Surzyńskiego do Rumunii, ucieczka świadka wraz z matką i siostrą na wschodnie tereny kraju, a następnie powrót do Poznania, działania wojenne na terenie miasta. W obawie przed represjami ze strony władz niemieckich, podjęcie decyzji o opuszczeniu Wielkopolski i udanie się na wschodnie tereny. Działalność szkolnictwa średniego i wyższego podczas okupacji, wstąpienie w szeregi AK przez świadka (pseudonim Róg), powrót do Poznania. Powojenna rzeczywistość, odbudowa życia uniwersyteckiego, przyjazd w kwietniu 1945r. do Wrocławia, opis zniszczeń miasta, relacje z sąsiadami. Zakres chronologiczny: 1939 - 1970   Miejsca wydarzeń: Poznań (woj. wielkopolskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Lublin (woj. lubelskie), Zakopane (woj. małopolskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Serebryszcze (pow. chełmiński, woj. lubelskie), Londyn (Wielka Brytania), Lipsk (Niemcy), Bukareszt (Węgry), Paryż (Francja), Rzym (Włochy), Watykan, Częstochowa (woj. śląskie), Gdańsk (woj. pomorskie), Nowy Jork (Stany Zjednoczone Ameryki), Berlin (Niemcy), Trzebnica (woj. dolnośląskie), Leszno (woj. wielkopolskie), Zagrzeb (Chorwacja), Salzburg (Austria), Gdynia (woj. pomorskie), Kraków (woj. małopolskie)

Zakrzewska Barbara

Relacja Władysława Załogowicza

Relacja Władysława Załogowicza ps. „Feluś”, żołnierza 14 Pułku Ułanów Jazłowieckich AK, dowódcy harcerskiego plutonu „Grunwald”, aresztowanego przez UB i skazanego na 5 lat więzienia, autora książki „Na Łyczakowie”. Relacja dotyczy przeżyć II wojy światowej, a także działalości w ZWZ-AK, służby w szeregach 14. Pułku Ułanów Jazłowieckich AK, dowodzenia plutonem „Grunwald”, udziału w akcji „Burza”, aresztowania przez NKWD i osadzenia w transporcie na Syberię, ucieczki z transportu i działalności konspiracyjnej, aresztowannia przez UB i przenosin do Wrocławia po wyjściu z więzienia.

Załogowicz Władysław

Wacława Brzezińska - relacja

Relacja mieszkanki Gorzowa Wielkopolskiego dot. II wojny światowej, ucieczki z rodzinnych stron w obawie przed wywozem do Niemiec, pracy w majątku dalszej rodziny, kontaktów z partyzantami, wyjazdu na ziemie zachodnie, pracy i walce sądowej o brata, który przebywał w więzieniu.   Zakres chronologiczny: 1922 - 2013.   Miejsca wydarzeń: Pilzno (pow. dębicki, woj. podkarpackie), Mielec (woj. podkarpackie), Wielgolas (pow. mityński, woj. mazowieckie), Gorzów Wielkopolski (woj. lubuskie), Nowa Huta (Kraków, woj. małopolskie), Kostopol (Ukraina), Kamieniec Podolski (Ukraina), Smotrycz (Ukraina), Tarnów (woj. małopolskie), Kraków (woj. małopolskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Zielona Góra (woj. lubuskie), Poznań (woj. wielkopolskie), Radom (woj. mazowieckie)

Brzezińska Wacława

Władysław Czyżewski - relacja

Relacja emerytowanego nauczyciela historii z Gorzowa Wielopolskiego dot. jego dzieciństwa i młodości w dawnym woj. poleskim, edukacji, udziału w organizacji antykomunistycznej po zakończeniu II wojny światowej, który stał się powodem aresztowania, kary więzienia a następnie pracy w kopalni. Świadek opowiada o służbie w Ludowym Wojsku Polskim w trakcie wydarzeń Poznańskiego Czerwca w 1956 r., pracy w szkole oraz zaangażowaniu w wielu instytucjach badających historię, komisjach naukowych, internowaniu w 1981 r. oraz o poparciu dla Solidarności.   Zakres chronologiczny: 1933 - 2013.   Miejsca wydarzeń: Horodeczno (Białoruś), Osów (pow. strzelecko-drezdenecki, woj. lubuskie), Drezdenko (woj. lubuskie), Bytom (woj. śląskie), Gorzów Wielkopolski (woj. lubuskie), Brześć (Białoruś), Prużana (Białoruś), Zielona Góra (woj. lubuskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Poznań (woj. wielkopolskie), Nowa Sól (woj. lubuskie), Żary (woj. lubuskie), Żagań (woj. lubuskie)

Czyżewski Władysław

Monika Śladewska - relacja

Obszerna i szczegółowa relacja Moniki Śladewskiej dot. życia przed 1939 r. na Wołyniu, relacji z Ukraińcami, żydami oraz Czechami zamieszkującymi te tereny, wybuchu II wojny światowej, okupacji niemieckiej i radzieckiej, ataków nacjonalistów ukraińskich z UPA, rzezi wołyńskiej. Świadek dokładnie opowiada obronę ludność cywilnej, ucieczki z poszczególnych wsi, pamięta daty i nazwiska osób, opisuje sytuacje rodziny, własną działalność w 27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty AK, formowaniu się pomocy medycznej na froncie wojennym, następnie marszu wraz z II Armią Wojska Polskiego aż do Berlina, powrotu do Polski, edukację wojskową, osiedlenie się na Dolnym Śląsku, życie codzienne w poniemieckim mieście oraz późniejszych wyjazdów na Wołyń.   Zakres chronologiczny: 1930 - 2014   Miejsca wydarzeń: Laskowizna (pow. ostrowski, woj. mazowieckie), kol. Ostrów (pow. Kowel), kol. Zasmyki (pow. Kowel), Kowel (Ukraina), Kupiczów (Ukraina), Chełm (woj. lubelskie), Rzeszów (woj. podkarpackie), Kraków (woj. małopolskie), Katowice (woj. śląskie), Lublin (woj. lubelskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Berlin (Niemcy), Kiwerce (Ukraina), Teheran (Iran), Żytomierz (Ukraina), Gołdap (woj. warmińsko-mazurskie), Łódź (woj. łódzkie), Toruń (woj. kujawsko-pomorskie)

Śladewska Monika

Jan Specylak - relacja

Wspomnienia Jana Specylaka dotyczące służby wojskowej jego ojca w czasie II Wojny Światowej, procesu przesiedlenia jego rodziny z Kresów Wschodnich na tzw. Ziemie Odzyskane, stosunków z Ukraińcami i Łemkami, którzy przyjechali do miejsca zamieszkania świadka, realiów transportu i znajdywania nowego gospodarstwa pod Wrocławiem, stosunków z zastanymi na miejscu Niemcami, życia codziennego w pierwszych latach powojennych, kolektywizacji w Polsce i represji UB wobec opornych rolników - świadek wymienia konkretne osoby będące ofiarami tych represji.   Zakres chronologiczny: 1944 - 1978   Miejsca wydarzeń: Wołostków (Ukraina), Mielnik (Czechy), Sądowa Wisznia (Ukraina), Wrocław-Brochów (woj. dolnośląskie), Piotrków Borowski (pow. Strzelin, woj. dolnośląskie), Drohobycz (Ukraina), Lwów (Ukraina), Berlin (Niemcy), Przemyśl (woj. podkarpackie), Oława (woj. dolnośląskie), Sobótka (woj. dolnośląskie), Kłodzko (woj. dolnośląskie), Bystrzyca Kłodzka (woj. dolnośląskie), Strzelin (woj. dolnośląskie)

Specylak Jan

Urszula Pogoda - relacja

Urszula Pogoda, z domu Plachetka, opowiada o życiu codziennym, porusza tematy związane zarówno z życiem osobistym, obyczajami i tradycjami, a także przemianami zachodzącymi na Opolszczyźnie.   Zakres chronologiczny: 1940-1989   Miejsca wydarzeń: Leśnica (pow. strzelecki, woj. opolskie), Januszkowice (pow. krapkowicki, woj. opolskie), Reńska Wieś (pow. kędzierzyńsko-kozielski, woj. opolskie), Kędzierzyn-Koźle (woj. opolskie), Gliwice (woj. śląskie), Opole (woj. opolskie), Zdzieszowice (pow. krapkowice, woj. opolskie), Raszowa (pow. strzelecki, woj. opolskie), Lisberg (Niemcy), Berlin (Niemcy), Katowice (woj. śląskie), Zabrze (woj. śląskie), Hanower (Niemcy), Metz (Francja), Głogówek (pow. prudnicki, woj. opolskie), Boguszyce (pow. opolski, woj. opolskie), Szczecin (woj. zachodniopomorskie), Częstochowa (woj. śląskie)

Pogoda Urszula

Genowefa Kowalczyk - relacja

Genowefa Kowalczyk, z domu Pochrzęst, opisuje życie pod okupacją niemiecką, pracę w Placówce Oświatowej w Zakrzowie Turawskim, zwyczaje świąteczne oraz powojenne szkolnictwo.   Zakres chronologiczny: 1933-2005   Miejsca wydarzeń: Popowice (pow. wieluński, woj. łódzkie), Wieluń (woj. łódzkie), Pątnów (pow. wieluński, woj. łódzkie), Opole (woj. opolskie), Zakrzów Turawski (pow. opolski, woj. opolskie), Dzietrzniki (pow. wieluński, woj. łódzkie), Bytom (woj. śląskie), Tarnowskie Góry (woj. śląskie), Oświęcim (woj. małopolskie), Ligota Turawska (pow. opolski, woj. opolskie)

Kowalczyk Genowefa

Janina Głowacka - relacja

Janina Głowacka z domu Jankowska opisuje wybuch II Wojny Światowej, przesiedlenie na Żuławy, pracę w gospodarce i spółdzielni produkcyjnej, nabożeństwa majowe, porównuje prace gospodarskie w powiecie łomżyńskim i na Żuławach.   Zakres chronologiczny: 1929-2018   Miejsca wydarzeń: Młynik (woj. podlaskie), Kmiecin (woj. pomorskie), Łomża (woj. podlaskie), Elbląg (woj. warmińsko-mazurskie)

Głowacka Janina

Zenona Podeszwa - relacja

Relacja Zenony Podeszwy dot. dzieciństwa spędzonego we Francji przed i w trakcie II wojny światowej, ucieczki z terenów okupowanych przez Niemców, przyjazdu do Polski w 1946 r., osiedlenia się na Dolnym Śląsku, życia codziennego, kontaktów z rodziną we Francji i w Belgii, wyjazdów zagranicznych, stowarzyszeń skupiających reemigrantów i poglądów politycznych.   Zakres chronologiczny: 1934 - 2014   Miejsca wydarzeń: Normandia, Pas-de-Calais (Francja), Katowice (woj. śląskie), Kowary (pow. jeleniogórski, woj. dolnośląskie), Paryż (Francja), Jelenia Góra (woj. dolnośląskie), Liège (Belgia), Częstochowa (woj. śląskie), Essen (Niemcy), Karpacz (pow. jeleniogórski, woj. dolnośląskie)

Podeszwa Zenona

Marek Szczerbiński - relacja

Relacja Marka Szczerbińskiego, pracownika naukowego gorzowskiej filii Akademii Wychowania Fizycznego w Poznaniu, wcześniej związanego z uczelniami wyższymi w Katowicach i Krakowie, członka PZPR do 1989 r. działacza polonijnego i społecznego. Świadek opowiada o swojej działalności naukowej, zakresie badań nad historią sportu w organizacjach polonijnych, historii Związku Harcerstwa Polskiego w Polsce i poza granicami państwa.   Zakres chronologiczny: 1946 - 2014   Miejsca wydarzeń: Katowice (woj. śląskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Lublin (woj. lubelskie), Odolanów (woj. wielkopolskie), Wałbrzych (woj. dolnośląskie), Zielona Góra (woj. lubuskie), Londyn (Wielka Brytania), Kanada, Francja

Szczerbiński Marek

Feliks Trusiewicz - relacja

Obszerna relacja Feliksa Trusiewicza dot. II wojny światowej, okupacji radzieckiej i niemieckiej, stosunków społecznych pomiędzy ludnością zamieszkującą dawne województwo wołyńskie (Polaków, Ukraińców i Żydów), konfliktów etnicznych, mordowania ludności polskiej tzw. rzezi wołyńskiej. Świadek ze szczegółami opowiada o konkretnych napadach, sposobach zabijania, brutalnych gwałtach i katowania Polaków, opisuje swój strach, ucieczkę przed niebezpieczeństwem, losy bliskich i sąsiadów, organizowanie samoobrony w większych wsiach lub miasteczkach, stosunku władz niemieckich oraz partyzantki komunistycznej do czystek etnicznych.   Zakres chronologiczny: 1939 - 1944   Miejsca wydarzeń: Obórki (Ukraina), Żurawicze (Ukraina), Czernyż (Ukraina), Kołki (Ukraina), Zielenica, Łuck (Ukraina), Przebraże (Ukraina), Sumy (Ukraina), Troki (Litwa), Wilno (Litwa), Świekatowo (woj. kujawsko-pomorskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Baranowicze (Białoruś), Klewań (Ukraina), Rudniki (Ukraina), Parośla (Ukraina), Cumań (Ukraina), Huta Stepańska (Ukraina)

Trusiewicz Feliks

Ludwika Bednarska i Ryszard Pichurski - relacja

Ludwika Bednarska, z domu Pichurska oraz Ryszard Pichurski opowiadają o życiu w przedwojennym Tarnopolu, ze szczególnym uwzględnieniem relacji między Polakami, Żydami a Ukraińcami. Opisują wybuch wojny i wywózkę na Syberię, życie codzienne podczas zesłania w Kazachstanie, drogę powrotną do Polski i życie w powojennej rzeczywistości na Opolszczyźnie.   Zakres chronologiczny: 1935 - 1989   Miejsca wydarzeń: Ternopil (Tarnopol, Ukraina), Dżurun (obwód aktobski, Kazachstan), Opole (woj. opolskie), Kłodzko (woj. dolnośląskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Edynburg (Wielka Brytania), Teheran (Iran), Lwów (Ukraina), Saratów (Rosja), Katowice (woj. śląskie), Kraków (woj. małopolskie), Bytom (woj. śląskie)

Bednarska Ludwika

Tadeusz Krzyczkowski - relacja

Tadeusz Krzyczkowski opisuje uniknięcie wywózki na Sybir, okupację niemiecką spędzoną w pałacu hrabiny Łoś w Brzysku, powojenne lata na Opolszczyźnie, integrację pomiędzy przyjezdnymi a ludnością autochtoniczną, zwyczaje religijne, a także stan wojenny z perspektywy działacza partyjnego.   Zakres chronologiczny: 1939-2016   Miejsca wydarzeń: Byszów (Ukraina), Brzyska (pow. jasielski, woj. podkarpackie), Sowczyce (pow. oleski, woj. opolskie), Olesno (woj. opolskie), Stanisławów (Ukraina), Opole (woj. opolskie), Halicz (Ukraina), Bozanowice (pow. oleski, woj. opolskie), Teheran (Iran), Jałta (Ukraina), Kościeliska (pow. oleski, woj. opolskie), Kluczbork (woj. opolskie), Radłów (woj. opolskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Dzierżoniów (woj. dolnośląskie), Budapeszt (Węgry), Łódź (woj. łódzkie), Częstochowa (woj. śląskie), Katowice (woj. śląskie)

Krzyczkowski Tadeusz

Franciszek Kujawski - relacja

Relacja mieszkańca Gorzowa Wielkopolskiego dot. życia codziennego przed wybuchem II wojny światowej, służby w Junackich Hufcach Pracy, pobytu na przymusowych robotach w Niemczech, powojennej pracy na kolei oraz działalności w PZPR.   Zakres chronologiczny: 1919 - 2013.   Miejsca wydarzeń: Paniewo (woj. wielkopolskie), Skulsk (pow. koniński, woj. wielkopolskie), Poznań (woj. wielkopolskie), Osiecko (woj. lubuskie), Zieleniec (pow. żarski, woj. lubuskie), Gorzów Wielkopolski (woj. lubuskie), Konin (woj. wielkopolskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Łódź (woj. łódzkie), Toruń (woj. kujawsko-pomorskie), Wilno (Litwa), Kowel (Ukraina), Wierzbno (Woj. lubuskie), Berlin (Niemcy), Wędrzyn (pow. sulęciński, woj. lubuskie), Sulęcin (woj. lubuskie), Międzyrzecz (woj. lubuskie), Świebodzin (woj. lubuskie), Lubniewice (pow. sulęciński, woj. lubuskie), Szczecin (woj. zachodniopomorskie), Zielona Góra (woj. lubuskie), Szamotuły (woj. wielkopolskie), Słubice (woj. lubuskie), Rzepin (pow. słubicki, woj. lubuskie), Hamburg (Niemcy)

Kujawski Franciszek

Eliza Skop - relacja

Relacja Elizy Skop dot. wybuchu II wojny światowej, okresu okupacji, którą przeżyła w Siedlcach, kontaktów rodziny z działaczami konspiracyjnymi, prześladowań ze strony władz komunistycznych, przyjazdu i osiedlenia się w Bolesławcu w 1947 r. oraz podjęcia pracy w Inspektoracie Szkolnym.   Zakres chronologiczny: 1928 - 1990   Miejsca wydarzeń: Stok Lacki (pow. siedlecki, woj. mazowieckie), Siedlce (woj. mazowieckie), Warszawa (woj. mazowieckie), Legnica (woj. dolnośląskie), Bolesławiec (woj. dolnośląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Paryż (Francja), Monte Cassino (Włochy), Katyń (Rosja), Oświęcim (woj. małopolskie)

Skop Eliza

Paulina Fircowicz- relacja

Relacja Pauliny Fircowicz opisuje losy rodziny Świadka, którzy tuż po I wojnie światowej zakupili ziemie z rozparcelowanego majątku barona Hugo Wattmana i wybudowali się w miejscowości Doliny koło Cieszanowa. W dalszej części Świadek skupia się na swoim dzieciństwie, opowiada o szkole, do której uczęszczały dzieci polskie i ukraińskie, o kulcie Józefa Piłsudskiego, o organizacjach społecznych tj. Związek Strzelecki, harcerstwo, koła gospodyń wiejskich, o spędzaniu czasu ze starszymi braćmi, którzy rowerami jeździli do Lwowa, a w gazetach śledzili m.in. sprawę Rity Gorgonowej. Następnie Świadek skupia się na II wojnie światowej: przedostanie się jednego z braci do 3 Dywizji Strzelców Karpackich, drugi członek Armii Krajowej. Opis życia codziennego w okupowanej Polsce: zdawania kontyngentów żywnościowych Niemcom, przygotowaniom Niemiec do ataku na ZSRR, Holocaustu – bezpośredniej obserwacji masowego grobu Żydów pomiędzy Lubaczowem a Dachnowem, mordu Żydów na ulicach Lubaczowa. W 1942r. podczas Aktion Zamość, Świadek wraz z rodziną został wysiedlony i przewieziony do obozów tymczasowych w Suścu, Zamościu, a następnie na roboty przymusowe do Niemiec. Opis życia powojennego. Zakres chronologiczny: 1922- lata 90-te XX w. Miejsca wydarzeń: Lubaczów (woj. podkarpackie), Ruda Różaniecka (pow. lubaczowski, woj. podkarpackie), Zamość (woj. lubelskie), Kraków (woj. małopolskie), Łódź (woj. łódzkie), Dachnów (pow. lubaczowski, woj. podkarpackie), Cieszanów (pow. lubaczowski, woj. podkarpackie), Lwów (Ukraina), Niemirów (Ukraina), Wróblaczyn (Ukraina), Bełżec (pow. tomaszowski, woj. lubelskie), Gdańsk (woj. pomorskie), Oświęcim (woj. małopolskie), Szczecin (woj. zachodniopomorskie)

Fircowicz Paulina

Wojciech Matusiak - relacja

Wojciech Matusiak opisuje edukację w szkole powszechnej w Kamieńcu, śmierć Józefa Stalina, protest uczniów podczas odwilży w październiku 1956, pracę w Świdnickiej Fabryce Urządzeń Przemysłowych, później w parowozowni w Kamieńcu Ząbkowickim. Wiele uwagi poświęca na opis powojennego Kamieńca.   Zakres chronologiczny: 1944-2018   Miejsca wydarzeń: Piotrków Trybunalski (woj. łódzkie), Kamieniec Ząbkowicki (woj. dolnośląskie), Kłodzko (woj. dolnośląskie), Wałbrzych (woj. dolnośląskie), Świdnica (woj. dolnośląskie), Sulejów (pow. piotrowski, woj. łódzkie), Jedlina Zdrój (pow. wałbrzyski, woj. dolnośląskie), Szczytna (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie)

Matusiak Wojciech

Hieronim Marysiak - relacja

Hieronim Marysiak opisuje dzieciństwo w Płotyczy, wywózkę do Kazachstanu, przyjazd na Ziemie Zachodnie, a także życie codzienne w okresie powojennym,  pracę w Milicji Obywatelskiej, wspomina też o sprawie Zdzisława Marchwickiego.   Zakres chronologiczny: 1933-1990   Miejsca wydarzeń: Płotycza (obwód tarnopolski, Ukraina), Aktobe (Kazachstan), Legnica (woj. dolnośląskie), Brodnica (pow. kluczborski, woj. opolskie), Kluczbork (woj. opolskie), Opole (woj. opolskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Katowice (woj. śląskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Biadacz (pow. kluczborski, woj. opolskie), Lwów (Ukraina), Stanisławów (Ukraina), Tarnopol (Ukraina), Horodyszcze, Gryfów Śląski (pow. lwówecki, woj. dolnośląskie), Jelenia Góra (woj. dolnośląskie)Wołczyn (pow. kluczborski, woj. opolskie), Kraków (woj. małopolskie)

Marysiak Hieronim

Jan Piech - relacja

Jan Piech opisuje życie w powojennym Oleśnie, integrację ludności polsko i niemieckojęzycznej oraz tradycje religijne i zwyczaje kulinarne.   Zakres chronologiczny: 1939-2016   Miejsca wydarzeń: Olesno (woj. opolskie), Świercze (pow. oleski, woj. opolskie), Wachowice (pow. oleski, woj. opolskie), Pasawa (Niemcy), Częstochowa (woj. śląskie)

Piech Jan

Jan Krawiec - relacja

Relacja Jana Krawca dot. życia we Lwowie i jego okolicach przed oraz w tracie trwania II wojny światowej, edukacji, działalności w AK, pobytu w więzieniu, ucieczki ze wchodu z fałszywymi dokumentami, osiedlenia się we Wrocławiu, służby w Ludowym Wojsku Polskim, okresu studiów oraz późniejszej pracy jako inżynier budownictwa na Dolnym Śląsku.   Zakres chronologiczny: 1926 - 2013.   Miejsca wydarzeń: Lwów (Ukraina), Sądowa Wisznia (Ukraina), Przemyśl (woj. podkarpackie), Radom (woj. mazowieckie), Wrocław (Woj. dolnośląskie), Sandomierz (woj. świętokrzyskie), Częstochowa (woj. śląskie), Kluczbork (woj. opolskie), Trzebnica (woj. dolnośląskie), Oleśnica (woj. dolnośląskie), Moskwa (Rosja), Mościska (Ukraina), Gliwice (woj. śląskie), Kraków (woj. małopolskie), Warszawa (woj. mazowieckie)

Krawiec Jan

Józef Kowalski - relacja

Relacja Józefa Kowalskiego dot. dzieciństwa spędzonego we Francji, w polskiej rodzinie górniczej, czasów II wojny światowej, przyjazdu do Polski, osiedlenia się na ziemiach zachodnich, pracy w kopalni, życia codziennego oraz losów znajomych, którzy również przyjechali na Dolny Śląsk z Francji i Belgii.   Zakres chronologiczny: 1937 - 2014.   Miejsca wydarzeń: Metz i okolice (Francja), Kowar (pow. jelniogórski, woj. dolnośląskie), Międzylesie (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie), Legnica (woj. dolnośląskie), Zielona Góra (woj. lubuskie), Bogatynia (woj. dolnośląskie), Bolesławiec (woj. dolnośląskie), Lubin (woj. dolnośląskie), Zgorzelec (woj. dolnośląskie), Karpacz (pow. jeleniogórski, woj. dolnośląskie), Jelenia Góra (woj. dolnośląskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Calais (Francja)

Kowalski Józef