Relacja mieszkanki Zagrodna (woj. dolnośląskie) dot. powojennych przesiedleń, przyjazdu wraz z rodziną i osadnictwa na Dolnym Śląsku, relacji z ludnością ukraińską, niemiecką, wpływu Kościoła Katolickiego na społeczność wiejską oraz życia codziennego.   Zakres chronologiczny: 1940-1990.   Miejsca wydarzeń: Buczacz (Ukraina), Barysz (Ukraina), Pyszkowce (Ukraina), Zagrodno (pow. złotoryjski, woj. dolnośląskie), Złotoryja (woj. dolnośląskie), Poznań (woj. wielkopolskie), Lubań (woj. dolnośląskie), Bardo (pow. ząbkowicki, woj. dolnośląskie), Środa Śląska (woj. dolnośląskie), Chojnów (pow. legnicki, woj. dolnośląskie), Legnica (woj. dolnośląskie), Wrocław (woj. dolnoślaskie), Hrubieszów (woj. lubelskie)

Maria Trukszyn, z domu Dubowska, opisuje historię swojego przyjazdu na Ziemie Zachodnie, które z racji białoruskiego pochodzenia jej mężą, mogło odbyć się dopiero w latach pięćdziesiątych; opisuje pracę w kołchozie na Białorusi, życie codzienne na nowych terenach, tradycje, sposoby zarobkowania.   Zakres chronologiczny: 1931-1980   Miejsca wydarzeń: Śliwowszczyzna (Białoruś), Grodno (Białoruś), Gardna Wielka (pow. słupski, woj. pomorskie), Koszalin (woj. zachodniopomorskie), Słupsk (woj. pomorskie), Smołdzino (pow. słupski, woj. pomorskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Berlin (Niemcy), Moskwa (Rosja), Lębork (woj. pomorskie), Smołdzino (pow. słupski, woj. pomorskie), Kielce (woj. świętokrzyskie)