- PL OPiP V-1-23-975
- Jednostka archiwalna
- 7.11.2015
Część z Zbiory fotograficzne
Portret świadka historii.
Nowak Iwona
7 rekordów z cyfrowym obiektem Pokaż wyniki z obiektami cyfrowymi
Część z Zbiory fotograficzne
Portret świadka historii.
Nowak Iwona
Relacja Czesławy Smołki dotyczy pochodzenia rodziny, początku wojny i ewakuacji do Rudy Różanieckiej, zachowania ludności lokalnej wobec uciekinierów ze Śląska, wkroczenia wojsk niemieckich do Rudy Różanieckiej, życia codziennego na ewakuacji, powrotu na Śląsk Cieszyński, życia po okupacji oraz wojennych losów siostry, wkroczenia wojsk radzieckich do Zebrzydowic, otatnich dni wojny i organizacja życia w zniszczonej miejscowości, lat szkolnych i pierwszej pracy w Powiatowym Związku Gminnym „Samopomoc Chłopska” w Cieszynie, życia rodzinnego.
Smołka Czesława
Relacja byłego pracownika MPK Wrocław na temat strajku w Zajezdni nr 7. Autor opisuje, jak wyglądał strajk, jak odnosili się do niego mieszkańcy, wspomina o mszy św. w zajezdni, o przyłączeniu sie do strajku kolejnych zakładów i o emocjach, które towarzyszyły strajkującym. Opisuje zakończenie strajku, wspomina stan wojenny i wybory w 1989 roku. Mówi również jak wyglądała praca kierowcy w MPK oraz jak przez lata zmieniał się Wrocław, wspomina o swoim zaangażowaniu w działalność Solidarności. Zakres chronologiczny: 1945-1989 Miejsca wydarzeń: Hodowica (obw. lwowski, Ukraina), Wrocław (woj. dolnoślaskie), Jagodno (obecnie część Wrocławia), Niemcy, Szwecja
Masełko Wacław
Relacja Renaty Zajączkowskiej dotyczy dzieciństwa na przedwojennym Górnym Śląsku, doświadczeń wojennych, wkroczenia Armii Radzieckiej do Gliwic, organizowania codzienności w powojennej Polsce, przeprowadzki do Wrocławia i trudów życia w nowym miejscu,
działalności w Niemieckim Towarzystwie Społeczno-Kulturalnym we Wrocławiu.
Zajączkowska Renata
Relacja Gerarda Tatarczyka, prezesa Spółdzielni Kółek Rolniczych w Wodzisławiu Śląskim, uhonorowany Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski w 1999 roku. Relacja dotyczy pochodzenia, przedwojennego Wodzisława Śląskiego, relacji między mieszkańcami, losów wojennych, ukrywania się na Śląsku Cieszyńskim, powrotu do domu po wkroczeniu Armii Radzieckiej, edukacji i pracy w Powiatowym Zarządzie Rolnictwa w Raciborzu, kolektywizacji na terenie Wodzisławia Śląskiego, prowadzenia gospodarstwa rolengo, życia rodzinnego i aktywności społecznej, interwencji sił Układu Warszawskiego w Czechosłowacji w 1968 roku oraz kwestii językowch i "śląskości".
Tatarczyk Gerard
Relacja biograficzna Heleny Kuli, dotyczy życia na Śląsku Cieszyńskim od pierwszej połowy XX wieku, prac związanych z prowadzaniem gospodarstwa domowego, szkoły w latach II wojny światowej, a także w dwuletniej szkole dla dziewcząt ss. Boromeuszek w Cieszynie, życia na pograniczu w latach PRL-u, kontroli granicznych na granicy z Czechosłowacją.
Kula Helena
Relacja biograficzna Marty Heczko z domu Krypczyk. Relacja dotyczy życia na Śląsku Cieszyńskim, pomocy w gospodarstwie od wczesnego dzieciństwa, powołania ojca świadka historii do Wehrmachtu po wybuchu II wojny światowej, pojawienia się w rodzinnym gospodarstwie serbskich jeńców, ucieczki przed frontem, powrotu w doszczętnie zniszczone rodzinne strony, pomocy z UNRRY, małżeństwa, życia rodzinnego i zawodowego męża, aktywności w Kole Gospodyń Wiejskich w Pruchnej.
Heczko Marta
Heczko Marta
Smołka Czesława
Kuś Maria
Tatarczyk Gerard
Kula Helena
Relacja biograficzna Marii Kuś. Relacja dotyczy dzieciństwa na pograniczu polsko-niemieckim, II wojny światowej, konieczności dostarczania Niemcom dostaw żywności, wkroczenia do wsi Armii Czerwonej, ukończenia polskiego gimanzjum po wojnie i nauki w Liceum Administracyjno-Handlowym w Rybniku, pracy na stanowisku księgowej, uruchomienia Kopalnii Węgla Kamiennego „Borynia”, strajków w „Boryni” w latach 1980 - 81 oraz pobicia proboszcza Szerokiej - księdza Antoniego Łatko w 1991 roku.
Kuś Maria
Maria Kuś - zdjęcie współczesne Świadka Historii
Portret współczesny Marii Kuś. Maria Kuś, z domu Gajda, urodziła się w rodzinie mającej tradycje powstańcze – ojciec i wuj brali udział w powstaniach śląskich. W czasie II wojny światowej Maria uczęszczała do niemieckiej szkoły i gimnazjum. Po zakończeniu wojny, dostała się do Liceum Administracyjno-Handlowego w Rybniku, które ukończyła zdaniem matury w 1950 roku. Wkrótce potem wyszła za starszego od siebie Józefa Kusia - ślusarza, którego znała od lat dziecinnych. Małżonkowie rozpoczęli budowę domu w miejscowości Szeroka, obecnie dzielnicy Jastrzębia-Zdroju, gdzie na świat przyszły ich trzy córki: Janina, Zofia i Danuta.
Nowak Iwona
Marta Heczko - zdjęcie współczesne Świadka Historii
Portret współczesny Marty Heczko. Marta Heczko z domu Krypczyk, przyszła na świat 24 listopada 1931 roku w Pruchnej, na Śląsku Cieszyńskim. Przed wybuchem II wojny światowej, ukończyła pierwszą klasę polskiej szkoły podstawowej, a następnie w latach 1939-45 uczęszczała do szkoły niemieckiej. Ojciec pani Marty został wkrótce po wkroczeniu armii niemieckiej, powołany do Wehrmachtu. Wysłany na front wschodni, nigdy nie powrócił do domu; rodzina otrzymała lakoniczną informację o jego śmierci, a powojenne poszukiwania przez Polski Czerwony Krzyż nie odniosły skutku. W obliczu zbliżającego się do Pruchnej frontu, rodzina Krypczyków udała się na ewakuację do sąsiedniego Hażlacha, gdzie przebywała 6 tygodni. Po powrocie do Pruchnej, okazało się, że domostwo jest doszczętnie zniszczone i spalone.
Po wojnie pani Marta ukończyła siódmą klasę szkoły polskiej, nie kontynuowała jednak nauki, ze względu na liczne obowiązki domowe. 7 kwietnia 1951 roku, dwudziestoletnia pani Marta wyszła za mąż za pochodzącego z tej samej wsi, Erwina Heczkę. Po ślubie małżonkowie wyjechali do pobliskiego Skoczowa, gdzie pan Erwin pracował jako kierowca: najpierw w PSS-ie, a następnie w odlewni żeliwa. Tam też urodziło się pięcioro z sześciorga ich dzieci: Gustaw, Marian, Henryk, Edward i Krystyna. Po 11 latach Erwin i Marta zdecydowali się na powrót do Pruchnej i budowę domu na ojcowiźnie pani Marty. W Pruchnej przyszło na świat najmłodsze dziecko państwa Heczko - córka Bogusława. Mąż nadal pracował jako kierowca, przez ostatnie kilkanaście lat w PKS-ie. Po ciężkiej chorobie zmarł w 2006 roku. Pani Marta, która doczekała się 8 wnucząt i 8 prawnucząt, nadal mieszka w domu w Pruchnej.
Nowak Iwona
Helena Kula - zdjęcie współczesne Świadka Historii
Portret współczesny Heleny Kuli. Helena (Halina) Kula przyszła na świat 13 maja 1936 roku w Kończycach Małych. Wychowywała się w rodzinie robotniczo-chłopskiej, ojciec wiele lat pracował w Kopalni Węgla Kamiennego w Czechowicach Dziedzicach, matka zajmowała się domem i 1,5-hektarowym gospodarstwem rolnym. Po wybuchu II wojny światowej, Śląsk Cieszyński został wcielony do III Rzeszy Niemieckiej, a mała Helenka zaczęła uczęszczać do niemieckiego przedszkola, a następnie niemieckiej szkoły podstawowej. Po wojnie ukończyła siedmioklasową Szkołę Podstawową w Kończycach Małych, gdzie posługiwała się cieszyńską gwarą, język polski nie był jej językiem codziennym. Po ukończeniu szkoły podstawowej, rozpoczęła naukę w dwuletniej szkole dla dziewcząt ss. Boromeuszek w Cieszynie. W 1956 r. wyszła za mąż, za pochodzącego z Kończyc Małych Alojzego Kulę – nauczyciela. Małżonkowie rozpoczęli budowę domu w dzielnicy Podlesie w Kończycach Małych, gdzie na świat przyszło dwoje ich dzieci: Wiesława i Tadeusz. Całe życie Heleny Kuli związane jest z rodzinną wsią, pracowała w domu, zajmując się gospodarstwem.
Nowak Iwona
Gerard Tatarczyk - zdjęcie współczesne Świadka Historii
Portret współczesny Gerarda Tatarczyka. Gerard Tatarczyk urodził się 19 kwietnia 1929 roku w miejscowości Wilchwy, obecnie dzielnicy Wodzisławia Śląskiego. W rodzinnym domu pana Gerarda posługiwano się gwarą śląską, chociaż rodzice znali także język polski i niemiecki. Przed wojną Gerard uczęszczał do polskiej szkoły podstawowej, a po wybuchu wojny w 1939 r. rozpoczął naukę w tzw. „Übergangsschule” – szkole przejściowej. Jako młody chłopiec uniknął powołania do wojska, lecz od stycznia 1945 r. przebywał w Karwinie (Zaolzie), chroniąc się przed frontem. Po zakończeniu działań wojennych, Gerard Tatarczyk powrócił do domu rodzinnego w Wodzisławiu, skąd został przez ojca wysłany na naukę w Zasadniczej Szkole Rolniczej w Międzyświeciu koło Skoczowa. Postanowił kontynuować naukę w Technikum Rolniczym tamże, które ukończył zdaniem matury i zdobyciem tytułu technika hodowcy. Po maturze Gerard otrzymał nakaz pracy w Powiatowym Zarządzie Rolnictwa w Raciborzu, a po utworzeniu w 1954 r. nowego powiatu wodzisławskiego, przeniósł się służbowo do swojego rodzinnego miasta, gdzie pracował jako zootechnik. Od 1975 roku był prezesem Spółdzielni Kółek Rolniczych i bardzo aktywnym członkiem wielu instytucji, m.in. był delegatem Izby Rolniczej z terenu miasta Wodzisławia. Za swoją działalność na rzecz spółdzielczości rolniczej otrzymał w 1999 r. Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia.
Nowak Iwona
Zajączkowska Renata
Czesława Smołka - zdjęcie współczesne Świadka Historii
Portret współczesny Czesławy Smołki. Czesława Smołka, z domu Chabiniok, przyszła na świat 25 maja 1932 roku w miejscowości Zebrzydowice, należącej do powiatu cieszyńskiego. Wychowywała się w rodzinie urzędniczo-chłopskiej, wyznającej katolicyzm. Ojciec, Paweł Chabiniok, weteran I wojny światowej, w latach 1918 -1922, służył w Żandarmerii Krajowej Księstwa Cieszyńskiego, a od lipca 1922 r. w PWŚL. Matka prowadziła dom; znała doskonale język niemiecki i polski, choć w domu posługiwano się zwykle gwarą śląską. We wrześniu 1939 r. ojciec został wysłany na wschodnią granicę, a ona wraz z matką i siostrami ewakuowana do miejscowości Ruda Różaniecka (obecnie województwo podkarpackie). Po powrocie z ewakuacji, Czesława rozpoczęła naukę w niemieckiej szkole podstawowej. Ojciec, jak później dowiedziała się rodzina, został aresztowany i uwięziony w Ostaszkowie, a następnie stracony w Kalininie i pochowany w Miednoje. W związku ze zbliżającym się frontem pod koniec marca 1945 r., rodzina Chabinioków uciekła do Dąbrowy na Zaolziu, a później do Milikowa koło Jabłonkowa.
Po zakończeniu wojny, Czesława uczęszczała do siódmej klasy polskiej szkoły podstawowej w Zebrzydowicach. Po jej ukończeniu, dostała się do cieszyńskiego gimnazjum ekonomicznego, a potem cieszyńskiego Liceum. Po zdanej maturze rozpoczęła pracę w PZGS -ie w Cieszynie (Powiatowy Związek Spółdzielni „Samopomoc Chłopska”). Wkrótce potem, w 1956 r. wyszła za mąż za Jana Smołkę. Małżonkowie zamieszkali początkowo w Zerzydowicach, później przeprowadzili się do Cieszyna, gdzie na świat przyszły ich dzieci – syn Mariusz i córka Lucyna. Czesława przez wiele lat pracowała w Wojewódzkim Przedsiębiorstwie Handlu Spożywczego w Cieszynie.
Nowak Iwona